Η Κοινωνική μάστιγα του «Bullying»

Πρόληψη και αντιμετώπιση από γονείς

Ο όρος σχολικός εκφοβισμός – Bullying, αντικατοπτρίζει την άσκηση επαναλαμβανόμενης σχολικής βίας, εις βάρος κάποιου ευάλωτου ατόμου από τους πιο «δυνατούς». Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO, 2002), σημειώνει ότι ο όρος ξεπερνά τα όρια της σωματικής βίας, ενώ οι Maines και Robinson (2008), συμπληρώνουν ότι οι μορφές σχολικής βίας είναι: σωματική, ψυχολογική και λεκτική.

Το bullying, δεν είναι ούτε η νέα «επιδημία» του 21ου αιώνα, ούτε κάτι πρωτόγνωρο. Τότε, που το bullying δεν είχε ακόμα όνομα και οι διαστάσεις του ήταν πολύ μικρότερες, σχεδόν όλοι είχαμε πέσει θύματα του ή κάναμε το αντίστοιχο σε άλλους θεωρώντας το «πείραγμα». Ίσως γιατί σαν παιδιά δεν είχαμε την απόλυτη αίσθηση των πράξεων μας. Ίσως γιατί, οι γονείς δεν έδιναν τόση σημασία ή δεν ήξερα πώς να διδάξουν το «σωστό», περικυκλωμένοι από τα στερεότυπα και τις όρμες της κοινωνίας. 
 
Σήμερα, ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί κοινωνικό φαινόμενο που έχει αποκτήσει διαστάσεις κοινωνικής μάστιγας. Η βία, στο μυαλό ενός αγοριού, συνδέεται κατά κόρον με τον ανδρισμό θεωρώντας, ότι είναι ο τρόπος να γίνει αποδεκτός. Ο σχολικός εκφοβισμός βέβαια, δεν προέρχεται μόνο από αγόρια αλλά και από κορίτσια, χάριν των αρνητικών προτύπων, που προβάλλονται στα social media, στις ταινίες, στο σπίτι, στην κοινωνία γενικότερα, η οποία αδυνατεί να διδάξει τον σεβασμό προς το «άλλο», το «διαφορετικό», γιατί η ίδια έχει φυτέψει στις ψυχές των ανθρώπων, χρόνια τώρα, στερεότυπα τα οποία μεταδίδονται από γενιά σε γενιά.  Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, που έρευνες αποκαλύπτουν ότι, η βίαιη συμπεριφορά των εφήβων είναι αποτέλεσμα αρνητικών προτύπων συμπεριφοράς που προέρχονται από το οικογενειακό και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.

Οι γονείς καθώς διαδραματίζουν τον πρωτεύοντα ρόλο στην κοινωνική μόρφωση των παιδιών τους, πρέπει να μεταδίδουν στα παιδιά τους, αξίες και σεβασμό, που σχετίζονται με το «διαφορετικό», είτε αυτό έχει σχέση με την σεξουαλική ταυτότητα, είτε με την εμφάνιση, το ντύσιμο ή την καταγωγή. 
 
Τα σημάδια που υποδηλώνουν ότι ένα παιδί είναι θύμα bullying είναι αρκετά.

Μερικά από αυτά είναι τα εξής:

• παθητικότητα και μειωμένη αυτοπεποίθηση
• τάση για απομόνωση 
• η άρνηση του παιδιού να πάει σχολείο και η απομάκρυνση του από τις παρέες του
• τα συχνά ξεσπάσματα
• οι μελανιές στο σώμα που η προέλευση τους είναι άγνωστη και που για αυτές το παιδί δεν δίνει πειστικές απαντήσεις
• τα σωματικά συμπτώματα όπως στομαχόπονοι που η αίτια τους δεν είναι εμφανής
• η ξαφνική πτώση στους βαθμούς, κλπ. 

Στην πιο πάνω περίπτωση οι γονείς πρέπει να συνεργαστούν στενά με το σχολείο ώστε να σιγουρευτούν για την ύπαρξη του προβλήματος, αν όντως υπάρχει τότε πρέπει να πληροφορηθούν για τη σοβαρότητα του και να συζητήσουν ώστε να πληροφορηθούν για τον τρόπο χειρισμού του. Η επέμβαση κάποιου σχολικού ψυχολόγου θεωρείται πρόσφορη. Επιβάλλετε επίσης, η ψυχολογική στήριξη του παιδιού από τους γονείς, αφήνοντας το να εκφραστεί ελευθέρα και κάνοντας το να νιώθει ασφάλεια. 
 
Στην περίπτωση, που οι γονείς πληροφορηθούν ή υποψιαστούν ότι το παιδί τους είναι θύτης, τότε πρέπει να αποδεχτούν το γεγονός, να συνεργαστούν και να συζητήσουν με τον δάσκαλο ή και με την οικογένεια του θύτη, για την συμπεριφορά του παιδιού τους. Δάσκαλος, γονείς και κάποιος σχολικός ψυχολόγος επιβάλλεται να συνεργάζονται και να παρακολουθούν μαζί την εξέλιξη της κατάστασης.

Η συνεργασία σχολείου και οικογένειας όπως και η επιμόρφωση εκπαιδευτικών και γονέων, σε ότι αφορά τον σχολικό εκφοβισμό, αποτελεί τον θεμέλιο λίθο για την εξάλειψη του προβλήματος. Η δραματική έκταση που λαμβάνει στις μέρες μας, το φαινόμενο, πρέπει να κινητοποιήσει και να προβληματίσει όλους τους φορείς, εάν θέλουμε σαν κοινωνία, να επιτύχουμε την δημιουργία ισορροπημένων ανθρώπων και να αποφύγουμε δραματικές καταστάσεις, που δεν αρμόζουν σε κοινωνίες του 21ου αιώνα!

___________________________________________________________________________
Βιβλιογραφικές παραπομπές:
Maines, B., & Robinson. G. (2008). Bullying. A Complete Guide to The Support Group method. London. Sage
World Health Organization. (2002). “Guide to United Nations Resources and Activities for the Prevention of Interpersonal Violence”, Geneva, W.H.O