Ασφυξία στις Κεντρικές Φυλακές με ρεκόρ κρατουμένων

κρατούμενοι να στοιβάζονται σε κελιά, ή να κοιμούνται στο πάτωμα.

Πρωτοφανείς αριθμοί στον πληθυσμό των Κεντρικών Φυλακών καταγράφονται τις τελευταίες ημέρες, με αποτέλεσμα κρατούμενοι να στοιβάζονται σε κελιά, ή να κοιμούνται στο πάτωμα.

Η τελευταία καταμέτρηση στις πτέρυγες κατέγραψε 930 κρατούμενους, αριθμός πρωτόγνωρος για τις φυλακές της Κύπρου. Η διευθύντρια του σωφρονιστικού μας ιδρύματος, Άννα Αριστοτέλους, ανέφερε στον «Φ» ότι στα οκτώ χρόνια που βρίσκεται στις φυλακές δεν έχει ξαναδεί τόσο μεγάλο πληθυσμό κρατουμένων. Το πρόβλημα επιδεινώθηκε λόγω της μαζικής καταδίκης παράνομων μεταναστών. Προχθές καταδικάστηκαν οκτώ αλλοδαποί από το Κονγκό, όλοι σε 10μηνη φυλάκιση, γιατί επιχείρησαν να φύγουν από την Κύπρο με πλαστά έγγραφα, ενώ άλλοι οκτώ στάλθηκαν στις Φυλακές την Τρίτη. 

Σύμφωνα με την κ. Αριστοτέλους, οι αλλοδαποί κρατούμενοι στις φυλακές παγκοσμίως το 2020, αντιπροσώπευαν το 5% του πληθυσμού των φυλακών, και στην Ευρώπη γύρω στο 20%, ωστόσο, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τα στατιστικά στοιχεία, καθώς από χώρα σε χώρα υπάρχουν διαφορές στους ορισμούς για τους αλλοδαπούς κρατούμενους. Στις Φυλακές της Κύπρου υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα υπερπληθυσμού, αφού ο αριθμός των κρατουμένων έχει εκτοξευθεί για πρώτη φορά τα τελευταία 8 χρόνια στους 930 δηλαδή 209%, ποσοστό πέραν της χωρητικότητας της Κλειστής Φυλακής. Οι 886 κρατούμενοι βρίσκονται στην κλειστή Φυλακή σε 424 θέσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κόστος για κάθε κρατούμενο ξεπερνά τα €100 ημερησίως.

Οι Φυλακές μας φιλοξενούν υψηλό ποσοστό αλλοδαπών κρατουμένων το οποίο σήμερα φθάνει το 55% του πληθυσμού του σωφρονιστικού Ιδρύματος, προερχόμενοι από 67 χώρες παγκοσμίως – ένα από τα ψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη, σημειώνει η διευθύντρια του σωφρονιστικού ιδρύματος. Ένα μεγάλο ποσοστό είναι παράνομοι αλλοδαποί. Επίσης, το 67% των υποδίκων στις Φυλακές μας είναι αλλοδαποί. Σήμερα, οι παράνομοι αλλοδαποί ανέρχονται σε 115 (οι μισοί σχεδόν από το Κονγκό) με αυξητική τάση καθημερινά αφού παραλαμβάνονται μαζικά στις Φυλακές, ανά 10 και ανά 20 ημερησίως, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει χώρος για τη διαμονή τους σε κελιά στις πτέρυγες, ούτε στο έδαφος για να κοιμηθούν πλέον, κατά παράβαση των σχετικών Κανονισμών, των Ευρωπαϊκών Κανόνων Φυλακών του Συμβουλίου της Ευρώπης και των Κανόνων Μαντέλα των Ηνωμένων Εθνών. Επίσης, χώροι υγιεινής και ψυχαγωγίας των κρατουμένων έχουν μετατραπεί σε κοινοβιακά κελιά τα οποία είναι υπερπλήρη, αφού διαμένουν τρεις, ακόμα και τέσσερις κρατούμενοι σε κελί αντί δύο και ο ένας ή δύο από αυτούς κοιμούνται σε στρώμα στο πάτωμα και τα στρώματα έχουν εξαντληθεί. «Ο υπερπληθυσμός θεωρείται προσβολή στην αξιοπρέπεια και οι συνθήκες που δημιουργεί συνιστούν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση», τονίζει η κ. Αριστοτέλους. 

Διαπιστώνει όμως η Διεύθυνση των Φυλακών ότι παρ’ όλο που οι αλλοδαποί κρατούμενοι δεν υφίστανται διακρίσεις στο πλαίσιο της φυλακής, ωστόσο, αυτοί βρίσκονται σε μειονεκτική θέση σε άλλα στάδια της ποινικής διαδικασίας, όπως είναι το στάδιο της προφυλάκισης, θέμα για το οποίο συστήνεται όπως υπάρχουν κατά το δυνατό οι ίδιοι εναλλακτικοί όροι ώστε να μην προφυλακίζονται όλοι, ανεξάρτητα με τη σοβαρότητα του αδικήματος. Συγκεκριμένα, αναφέρει, αντιμετωπίζονται από το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης de facto ως παραβάτες υψηλού κινδύνου και για αυτό το λόγο υπερ-εκπροσωπούνται στις Φυλακές ως υπόδικοι, ενώ ο μέσος όρος του ποσοστού καταδίκης των υποδίκων κυμαίνεται γύρω στο 55%. Περαιτέρω, λόγω του ότι το νομικό καθεστώς τους δεν καθορίζεται νωρίς με την έναρξη ή κατά τη διάρκεια της φυλάκισης τους όπως προβλέπεται στη σχετική Σύσταση, αλλά με την ολοκλήρωση έκτισης της ποινής τους, δεν επωφελούνται του δικαιώματος μετάβασης σε οικείους χωρίς τη συνοδεία δεσμοφυλάκων και ούτε μπορούν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες εκτός Φυλακών. 

Η κατάσταση δυσχεραίνεται ακόμη περισσότερο, επισημαίνει η κ. Αριστοτέλους, λόγω της σοβαρής έλλειψης προσωπικού της πρώτης γραμμής και της υπερβολικά δυσανάλογης αύξησης του πληθυσμού των Φυλακών, αφού ο αριθμός προσωπικού εδώ και 22 χρόνια παραμένει ο ίδιος, ενώ ο πληθυσμός είναι δυόμισι φορές μεγαλύτερος και ο κύκλος εργασιών στο Τμήμα Φυλακών έχει αυξηθεί πέραν του 50%.    

Αναστολή ποινής και απέλαση η λύση

Η διευθύντρια των Φυλακών εισηγείται ως άμεση λύση για την αποσυμφόρηση των Φυλακών, όσον αφορά την ομάδα των παράνομων αλλοδαπών κρατουμένων, τη συνέχιση του τρόπου διαχείρισης που μέχρι πρόσφατα εφαρμοζόταν για αναστολή της ποινής φυλάκισης αμέσως μετά την επιβολή ποινής, καθότι οι αναστολές έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο, ειδικότερα όσον αφορά τους αλλοδαπούς. Οι αναστολές είναι απολύτως αναγκαίες και αποτελούν αδήριτη ανάγκη, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν στο παρόν στάδιο άλλα εναλλακτικά μέτρα για αποσυμφόρηση του πληθυσμού των Φυλακών. και παράλληλα θα πρέπει να εφαρμοστούν διοικητικά μέτρα για τις περιπτώσεις αυτές αντί της κράτησης ή/ και της ποινής φυλάκισης. Θα μπορούσε, επίσης, στο πλαίσιο των δικαστικών διαδικασιών, να αποφασίζεται η άμεση απέλαση τους όπως εφαρμόζεται στις χώρες του ΣτΕ, καθώς και σε άλλες χώρες εκτός Ευρώπης.

Σημαντικό μέτρο διαχείρισης των παράνομων μεταναστών είναι η εφαρμογή διοικητικών μέτρων εγκαταλείποντας την αυστηρή πολιτική επιβολής ποινών τουλάχιστον στα αδικήματα που αφορούν παράνομη είσοδο, παράνομη παραμονή και συναφή αδικήματα ή/και με άλλα εναλλακτικά μέτρα αντί της κράτησης και ποινής φυλάκισης όπως συμβαίνει σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες.

Ήδη, ως πρόεδρος της ad hoc επιτροπής, που διορίστηκε το 2020, έχει υποβάλει προκαταρκτικές εισηγήσεις μια απάμβλυνση του θέματος, χωρίς να γίνει οτιδήποτε.

Να ακούσουν τις εισηγήσεις

Δεν μπορείς να διορίζεις ad hoc επιτροπή για να υποβάλει εισηγήσεις για να λυθεί ένα πρόβλημα, ενώ δύο και πλέον χρόνια μετά, να μην έχει ληφθεί κανένα ουσιαστικό μέτρο που έστω να το απαμβλύνει.

Μπορεί να αποφασίστηκε η επέκταση του θεσμού του ηλεκτρονικού βραχιολιού, αλλά αυτό δεν περιλαμβάνει και τους αλλοδαπούς κατάδικους. Για την επέκταση της ηλεκτρονικής παρακολούθησης υποδίκων, τα πράγματα κόλλησαν στη Βουλή. Ώσπου στέλλονται παράνομοι αλλοδαποί στη φυλακή επειδή θα έφευγαν από την Κύπρο με πλαστά έγγραφα, το πρόβλημα θα διογκώνεται. Είναι ηλίου φαεινότερον ότι αυτά τα άτομα χρειάζονται άλλης προσέγγισης, όχι φυλάκισης.  

Πηγη:Φilenews