Εμβόλιο Κορωνοϊού:

Όλα δείχνουν πως το βρήκανε

Ένα εμβόλιο κορωνοϊού που αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης φαίνεται ασφαλές και εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Μελέτες που αφορούσαν περίπου 1.077 άτομα έδειξαν ότι η ένεση, τους οδήγησε στην παραγωγή αντισωμάτων και λευκών αιμοσφαιρίων που μπορούν να καταπολεμήσουν τον κορωνοϊό.

Τα ευρήματα είναι πολύ ελπιδοφόρα, αλλά είναι ακόμη πολύ νωρίς για να μάθουμε αν αυτό είναι αρκετό για να προσφέρει προστασία και βρίσκονται σε εξέλιξη μεγαλύτερες δοκιμές.

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη παραγγείλει 100 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου.

Πώς λειτουργεί το εμβόλιο;

Το εμβόλιο που ονομάζεται ChAdOx1 nCoV-19 αναπτύσσεται με πρωτοφανή ταχύτητα. Κατασκευάζεται από έναν γενετικά τροποποιημένο ιό που προκαλεί το κοινό κρυολόγημα στους χιμπατζήδες. Έχει τροποποιηθεί σε μεγάλο βαθμό, πρώτον, ώστε να μην προκαλεί λοιμώξεις σε ανθρώπους, αλλά και να το κάνει να μοιάζει περισσότερο με τον κορωνοϊό. Οι επιστήμονες το έκαναν μεταφέροντας τις γενετικές οδηγίες για την «πρωτεΐνη-ακίδα (spike)» του κορωνοϊού - το κρίσιμο εργαλείο που χρησιμοποιεί για να εισβάλει στα κύτταρα μας - στο εμβόλιο που ανέπτυξαν. Αυτό σημαίνει ότι το εμβόλιο μοιάζει με τον κορωνοϊό και το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να μάθει πώς να το επιτίθεται.

Τι είναι τα αντισώματα και τα Τ-κύτταρα;

Μεγάλο μέρος της εστίασης στον κορωνοϊό μέχρι στιγμής αφορά τα αντισώματα, αλλά αυτά είναι μόνο ένα μέρος της ανοσοποιητικής μας άμυνας. Τα αντισώματα είναι μικρές πρωτεΐνες που παράγονται από το ανοσοποιητικό σύστημα και κολλούν στην επιφάνεια των ιών. Τα εξουδετερωτικά αντισώματα μπορούν να απενεργοποιήσουν τον κορωνοϊό. Τα Τ-κύτταρα, ένας τύπος λευκών αιμοσφαιρίων, βοηθούν στον συντονισμό του ανοσοποιητικού συστήματος και είναι σε θέση να εντοπίσουν ποια από τα κύτταρα του σώματος έχουν μολυνθεί και τα καταστρέφουν. Σχεδόν όλα τα αποτελεσματικά εμβόλια προκαλούν τόσο ένα αντίσωμα όσο και μια απόκριση Τ-κυττάρου. Τα επίπεδα των κυττάρων Τ κορυφώθηκαν 14 ημέρες μετά τον εμβολιασμό και τα επίπεδα αντισωμάτων κορυφώθηκαν μετά από 28 ημέρες. Η μελέτη δεν έχει διαρκέσει αρκετά καιρό για να γίνει αντιληπτό πώς μπορεί να είναι η μακροπρόθεσμη ανοσία.

Είναι ασφαλές;

Ναι, αλλά υπάρχουν παρενέργειες. Δεν υπήρχαν επικίνδυνες παρενέργειες από τη λήψη του εμβολίου, ωστόσο, το 70% των ατόμων στη δοκιμή εμφάνισαν πυρετό ή πονοκέφαλο. Οι ερευνητές λένε ότι αυτό θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με παρακεταμόλη. Η καθηγήτρια Sarah Gilbert, από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης του Ηνωμένου Βασιλείου, λέει: "Υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει προτού μπορέσουμε να επιβεβαιώσουμε εάν το εμβόλιο μας θα βοηθήσει στη διαχείριση της πανδημίας COVID-19, αλλά αυτά τα πρώιμα αποτελέσματα υπόσχονται."

Ποιά είναι τα επόμενα βήματα στη δοκιμή;

Τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι πολλά υποσχόμενα, αλλά ο κύριος σκοπός τους είναι να διασφαλίσουν ότι το εμβόλιο είναι αρκετά ασφαλές για να δοθεί στους ανθρώπους. Η μελέτη δεν μπορεί να δείξει εάν το εμβόλιο μπορεί είτε να αποτρέψει τους ανθρώπους να αρρωστήσουν ή ακόμη και να μειώσουν τα συμπτώματά του Covid-19. Περισσότερα από 10.000 άτομα θα λάβουν μέρος στο επόμενο στάδιο των δοκιμών στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ωστόσο, η δοκιμή έχει επεκταθεί και σε άλλες χώρες επειδή τα επίπεδα κορωνοϊού είναι χαμηλά στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθιστώντας δύσκολο να γνωρίζουμε εάν το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό.

Θα υπάρξει μια μεγάλη κλινική δοκιμή που θα περιλαμβάνει 30.000 άτομα στις ΗΠΑ, καθώς και 2.000 στη Νότια Αφρική και 5.000 στη Βραζιλία.

Υπάρχουν επίσης αιτήματα για διεξαγωγή «δοκιμών πρόκλησης» στις οποίες τα εμβολιασμένα άτομα μολύνονται σκόπιμα με κορωνοϊό. Ωστόσο, υπάρχουν ηθικές ανησυχίες λόγω έλλειψης θεραπειών.

Πότε θα κάνω εμβόλιο;

Είναι πιθανό ένα εμβόλιο κορωνοϊού να αποδειχθεί αποτελεσματικό πριν από το τέλος του έτους, ωστόσο, δεν θα είναι ευρέως διαθέσιμο.

Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και της περίθαλψης θα έχουν προτεραιότητα όπως και τα άτομα που θεωρούνται υψηλού κινδύνου από το Covid-19 λόγω της ηλικίας τους ή των ιατρικών τους καταστάσεων.

Ωστόσο, ο εκτεταμένος εμβολιασμός είναι πιθανό, το νωρίτερο, τον επόμενο χρόνο, ακόμη κι αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο.

Ο Μπόρις Τζόνσον είπε: "Προφανώς είμαι αισιόδοξος, έχω σταυρωμένα τα δάχτυλά μου, αλλά για να πω ότι είμαι 100% σίγουρος ότι θα πάρουμε ένα εμβόλιο φέτος, ή μάλιστα τον επόμενο χρόνο, δυστυχώς, είναι απλώς υπερβολή.

"Δεν είμαστε ακόμα εκεί."

Ποιά πρόοδος σημειώνεται με άλλα εμβόλια;

Το εμβόλιο της Οξφόρδης δεν είναι το πρώτο που φτάνει σε αυτό το στάδιο, με ομάδες στις ΗΠΑ και την Κίνα να δημοσιεύουν παρόμοια αποτελέσματα.

Η αμερικανική εταιρεία Moderna βγήκε πρώτη από τα μπλοκ και το εμβόλιό της μπορεί να παράγει εξουδετερωτικά αντισώματα. Εγχέουν RNA κορωνοϊού (ο γενετικός κώδικάς του), το οποίο στη συνέχεια αρχίζει να παράγει ιικές πρωτεΐνες προκειμένου να προκαλέσει ανοσοαπόκριση. Οι εταιρείες BioNtech και Pfizer είχαν επίσης θετικά αποτελέσματα χρησιμοποιώντας το εμβόλιο RNA τους. Μια τεχνική παρόμοια με αυτήν της Οξφόρδης, που αναπτύχθηκε στην Κίνα, φαίνεται επίσης πολλά υποσχόμενη. Ωστόσο, όλες αυτές οι προσεγγίσεις βρίσκονται στο απόλυτο όριο της επιστήμης και δεν έχουν αποδειχθεί ότι λειτουργούσαν στο παρελθόν. Εξετάζονται επίσης πιο παραδοσιακές μέθοδοι ανάπτυξης εμβολίων. Η εταιρεία Valneva παίρνει ολόκληρο τον κορωνοϊό, απενεργοποιώντας το και στη συνέχεια το ενίει. Συνολικά υπάρχουν 23 εμβόλια κορωνοϊού σε κλινικές δοκιμές σε όλο τον κόσμο και άλλα 140 σε αναπτυξιακό στάδιο πρώιμου σταδίου.

Θα λάβει το Ηνωμένο Βασίλειο εμβόλιο κορωνοϊού;

Η βρετανική κυβέρνηση έχει επιτύχει συμφωνίες για 190 εκατομμύρια δόσεις διαφορετικών εμβολίων.

Αυτό περιλαμβάνει:

• 100 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της Οξφόρδης από γενετικά τροποποιημένο ιό.
• 30 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου BioNtech / Pfizer, το οποίο εγχέει μέρος του γενετικού κώδικα του κορωνοϊού.
• 60 εκατομμύρια δόσεις του Valneva - απενεργοποιημένο κορωνοϊό.

Αυτά έχουν πληρωθεί παρόλο που είναι αβέβαιο ποια, εάν υπάρχουν, από τα εμβόλια μπορεί να αποδειχθούν αποτελεσματικά για την ανοσοποίηση ενός έθνους με 66 εκατομμύρια άτομα.

Η Kate Bingham, πρόεδρος της Βρετανικής Taskforce, δήλωσε στο BBC: «Αυτό που κάνουμε είναι να εντοπίσουμε τα πιο πολλά υποσχόμενα εμβόλια σε διαφορετικές κατηγορίες ή διαφορετικούς τύπους εμβολίων, έτσι ώστε να είμαστε σίγουροι ότι έχουμε εμβόλιο σε περίπτωση που ένα από αυτά αποδεικνύεται πραγματικά ασφαλές και αποτελεσματικό.

"Είναι απίθανο να είναι ένα μόνο εμβόλιο για όλους.

"Ίσως χρειαζόμαστε διαφορετικά εμβόλια για διαφορετικές ομάδες ανθρώπων."

Πηγή: BBC