Η Ιστορία πίσω από τα Παλαιότερα Ζαχαροπλαστεία της Κύπρου!

Αποτέλεσαν σήμα κατατεθέν της κάθε πόλης και χώρος κοινωνικών συναντήσεων.

Προς το τέλος της δεκαετίας του 1910 ένας τομέας που άρχισε να ανθεί και να προοδεύει ήταν η κατασκευή και διάθεση ειδών ζαχαροπλαστικής. Σε πολλές πόλεις της Κύπρου άρχισαν να δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σ’ αυτό το τομέα,με την παρασκευή γλυκισμάτων ευρωπαϊκής και ανατολίτικης επίδρασης. Σημαντική επίσης επίδραση άρχισε να αναπτύσσεται κι’ από την ελλαδική ζαχαροπλαστική. Γενικά η Κυπριακή ζαχαροπλαστική εμπλουτιζόταν συνεχώς και εγκλιματιζόταν στα νέα δεδομένα.Σ’ αυτούς τους χώρους σύχναζαν οι τότε κάτοικοι της Κύπρου, οικογενειακά συνήθως. Ήταν μάλιστα αυτοί οι χώροι σημεία κοινωνικών συναντήσεων, Τέτοια ζαχαροπλαστεία έγιναν σημεία αναφοράς της κάθε πόλης.
Επίσης τα παραδοσιακά κυπριακά γλυκίσματα, έδωσαν τη θέση τους στα μοντέρνα πλέον γλυκίσματα.Τα παραδοσιακά κυπριακά γλυκίσματα, έδωσαν τη θέση τους στα μοντέρνα πλέον γλυκίσματα που ήσαν ο μπακλαβάς, το κανταΐφι, το γαλακτομπούρεκο, ή μπουγάτσα, το «καλόν πράμα», τα διάφορα είδη παντεσπάνι με τις επικαλύψεις του, τα σοκολατοειδή, οι διάφορες κρέμες και αργότερα τα παγωτά.

Το κάθε ζαχαροπλαστείο ανταγωνιζόταν τ’ άλλα στο να παράξει και να προσφέρει το καλύτερο γλύκισμα, προσβλέποντας στη καλή φήμη και τη καλή πελατεία.
Τότε στις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι και το τέλος σχεδόν του 1970 τα ζαχαροπλαστεία ήσαν πολύ επισκέψιμα από πολύ κόσμο.

Στη Λεμεσό έχουμε τα εξής ζαχαροπλαστεία που άκμασαν και αποτελούσαν το σήμα κατατεθέν της πόλης:

«Ο Αθηναίος»: Αποτελούσε ένα από τα περίφημα ζαχαροπλαστεία της Λεμεσού, το οποίο βρισκόταν στην οδό Δημητράκη Νικολαΐδη και Αγίου Ανδρέου .Ο ζαχαροπλάστης αυτός ήταν ελλαδίτης και δούλευε μαζί με την αδελφή του. Άρχισε τη λειτουργία του γύρω στο 1930, μετά που ήλθαν από την Αθήνα φέρνοντας μαζί τους νέες ιδέες για τη ζαχαροπλαστική. Παρασκεύαζαν μεγάλη σειρά γλυκισμάτων που ήσαν όλα εκλεκτά. Αυτό όμως που τους έκανε να ξεχωρίζουν από τους άλλους ήταν ή πολύ εκλεκτή μπουγάτσα. Σερβιριζόταν πάντοτε ζεστή, σκεπασμένη με μικρά κομματάκια καβουρδισμένου φύλλου μπακλαβά με μπόλικη κανέλα και ζάχαρη.
Saint George (Άης Γιώρκης)
Το ζαχαροπλαστείο Saint George ή Άης Γιώρκης, βρισκόταν στο γωνιακό κατάστημα του τρίπατου του Κακαθήμη (Δικαστή), επί της οδού Αγ. Ανδρέου και της παρόδου Δημοσθένη Χατζηπαύλου. Ο ιδιοκτήτης του ήταν γνωστός με το όνομα Τζιώρτζιης, Γιώρκος. Ιδρύθηκε γύρω στις αρχές του 1920, και συνέχισε τη λειτουργία του μέχρι τη δεκαετία του 1970 παρασκευάζοντας πολύ ωραία γλυκίσματα όπως μπακλαβάδες, γαλατομπούρεκα, κανταΐφια, μπουγάτσες και πολλά άλλα. Συγκέντρωνε αρκετή πελατεία, είτε σαν αγοραστές για το σπίτι είτε για να καθίσουν με την οικογένεια ή τους φίλους τους.
Ζαχαροπλαστείο «Παναγιώτης»
Το ζαχαροπλαστείο «Παναγιώτης» ήταν από τα πιο παλιά που λειτούργησαν στη Λεμεσό, στις αρχές του 1920 περίπου. Αρχικά ο ιδρυτής του Παναγιώτης δημιούργησε ζαχαροπλαστείο στη Λευκωσία όπου απέκτησε πολύ καλή φήμη για τα σπουδαία γλυκίσματα και τα άλλα σκευάσματα του.
Έφυγε από τη Λευκωσία και ήλθε στη Λεμεσό μετά από παρότρυνση του μετέπειτα δημάρχου Χριστόδουλου Χατζηπαύλου. Όταν ήλθε στη Λεμεσό ενοικίασε κατάστημα αρχίζοντας αμέσως δουλειά. Η φήμη του διαδόθηκε σ’ όλη τη Λεμεσό και την επαρχία, για τα πολύ σπουδαία γλυκίσματα του και την εξυπηρέτηση που παρείχε.
Το Ζαχαροπλαστείο «SALON BEIRUT», Ιδιοκτησία του Τουρκοκυπρίου Ενβέρ Τζελάλ λειτούργησε γύρω στο 1930. Βρισκόταν στη Πλατεία Ηρώων. Αυτό το ζαχαροπλαστείο φημιζόταν για τους ωραίους μπακλαβάδες στους οποίους χρησιμοποιούσε βούτυρο χαλεπιανού που έφερνε από τη Βηρυτό. Επίσης έφτιαχνε ωραίες τούρτες και σοκολατίνες. Ακόμη πιο φημισμένο ήταν το πολύ ωραίο του παγωτό. Απ’ αυτό ψώνιζε αρκετός κόσμος όπως επίσης καθόντουσαν για να απολαύσουν τα ωραία του γλυκίσματα έξω από τη Πλατεία Ηρώων. Μετά την έναρξη της τουρκοανταρσίας, ο ιδιοκτήτης του εγκατέλειψε το κατάστημα της Πλατείας Ηρώων και μεταφέρθηκε στην αρχή της οδού Αγκύρας όπου συνέχιζε τη λειτουργία του.
Το ζαχαροπλαστείο του Αχμέτ Ζαφήζ. στην οδό Αγκύρας είχε το ζαχαροπλαστείο του και ο Τουρκοκύπριος Αχμέτ Ζαφήζ.Παρασκεύαζε σπουδαίους μπακλαβάδες, και κανταΐφια, αλλά αυτό που τον ξεχώριζε ήταν η μπουγάτσα του που από το πρωί αρκετός κόσμος την έτρωγε για πρόγευμα. Συγκέντρωνε αρκετούς πελάτες Τουρκοκυπρίους και Ελληνοκυπρίους, εκτιμώντας τα ωραία του γλυκίσματα.
Το ζαχαροπλαστείο του Αβράμη βρισκόταν επί της οδού Αγίου Ανδρέου. Ήταν ένα παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο της περιόδου του 1930 όπου παρασκεύαζε διάφορα γλυκίσματα, και μπορούσε ο κόσμος να καθίσει ή να τα αγοράσει για το σπίτι του. Κυρίως καταπιανόταν και με τα κεράσματα για γάμους και βαφτίσια όπως κουραμπιέδες και παστίτσια. Επίσης παρασκεύαζε «σανιές» με κόλλυβα για τα μνημόσυνα. Κάθε Πέμπτη έφτιαχνε ωραία «σιαρλόττα» και αρκετοί νεαροί πήγαιναν για να την απολαύσουν.
Το φημισμένο ζαχαροπλαστείο ELITE, του σπουδαίου ζαχαροπλάστη Χρίστου Τυλληρίδη, στην οδό Αγίας Ζώνης, όπου παρασκεύαζε εκτός των άλλων σπουδαίους λιβανέζικους μπακλαβάδες, κανταΐφια και άλλα, στα οποία χρησιμοποιούσε βούτυρο χαλεπιανού και χαλεπιανά. Φημισμένα ήσαν τα λουκούμια (κουραμπιέδες) για γάμους κ.λ.π. Στο ELITE καθόταν κόσμος σε τραπεζάκια απολαμβάνοντας τα σπουδαία του γλυκίσματα.
Υπήρξαν και άλλα ζαχαροπλαστεία και συνεχίζουν ακόμη κάποια απ’ αυτά να λειτουργούν τα οποία δεν ήσαν τόσον έντονα σαν σημεία αναφοράς λόγω του ότι δεν καθόταν κόσμος για να σερβιριστεί, αλλά περισσότερο για να παραλάβει παραγγελίες ή να αγοράσει για το σπίτι του.
Τέτοια ήσαν το ΤΡΙΑΝΟ στην οδό Γλάδστωνος, το ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ επί της οδού Ανεξαρτησίας, το ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ, το ΠΑΡΘΕΝΩΝ κ.λ.π.
Το λοκματζίδικο του Χαμπή: Το είδος αυτό του ζαχαροπλαστείου του Χαμπή έφτιαχνε αποκλειστικά και μόνο ωραίους «λοκμάδες» και «σιάμισιη».Το κέντρο αυτό άρχισε να λειτουργεί το 1955 περίπου. Ο Χαμπής ο λοκματζιής όπως ήταν σ’ όλους γνωστός με το πλήρες όνομα του Χαράλαμπος Κ. Χαραλάμπους. Είχε άριστες γνώσεις μαγειρικής, ζαχαροπλαστικής κι ακόμη μηχανολογίας.Εκτός από τους λοκμάδες παρασκεύαζε σπουδαίους κουραμπιέδες, παστίτσια και άλλα για γάμους και βαφτίσια. Από τότε άρχισε να καθιερώνει πρώτος το σύστημα catering για διάφορες εκδηλώσεις. Κατασκεύαζε μηχανήματα για τη παραγωγή κανταϊφιού και φύλλου μπακλαβά όπου τα έστελλε μάλιστα σ’ άλλες χώρες, όπως στην Αυστραλία και Αμερική. Το λοκματζίδικο του Χαμπή κράτησε μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1990 όπου στην συνέχεια δυστυχώς κατεδαφίστηκε.
Ζαχαροπλαστείο ΝΤΕΛΙΣ: Το ζαχαροπλαστείο «ΝΤΕΛΙΣ» ήταν μια ξεχωριστή παρουσία στη ζαχαροπλαστική κουζίνα της Λεμεσού. Άρχισε τη λειτουργία του γύρω στα 1940-42 από το Σωτήρη Βασιλειάδη, ο οποίος επέστρεψε από την Αίγυπτο για μόνιμη εγκατάσταση στην Κύπρο.τΤη διαχείρηση του "Ντελίς" στην Αμμόχωστο την είχε αναλάβει ο κ.Ιωάννης Δημητρίου. Το «ΝΤΕΛΙΣ» βρισκόταν επί της οδού Ανεξαρτησίας πρώην Μακεδονίας και του παραλιακού δρόμου Σπύρου Αραούζου. Σήμερα σ’ αυτό το κατάστημα βρίσκεται υποκατάστημα της Ελληνικής Τράπεζας. Το ζαχαροπλαστείο αυτό κέρδισε αρκετή πελατεία σχεδόν αμέσως μετά την έναρξη της λειτουργίας του για την μεγάλη ποικιλία και την ποιότητα των γλυκισμάτων του. Μεταξύ των νέων γλυκισμάτων ήταν η λώρα, η δούκισσα, οι τρούφες, οι εργολάβοι κι ένα σωρό άλλα. Αρκετός κόσμος καθόταν εκεί για να απολαύσει κάποιο από τα ωραία του γλυκίσματα, ή μπορούσε να τα αγοράσει για το σπίτι του ή για κεραστικά στη δουλειά του.
Ζαχαροπλαστείο ΛΗΤΩ: Στη προκυμαία της Λεμεσού, άρχισε τη λειτουργία του την δεκαετία του 1930- 40 το ζαχαροπλαστείο «ΛΗΤΩ» με ιδρυτή το μ. Αναστάση Ηρακλειδίου. Βρισκόταν στην βόρεια πλευρά του παραλιακού δρόμου Χριστόδουλου Χατζηπαύλου πάνω στη γωνιά που σχηματίζεται με την οδό Γεωργίου Κατσουνωτού (πρόσφατη ονομασία δρόμου).

Στην πρωτεύουσα τα ιστορικά ζαχαροπλαστεία που άκμασαν ήταν:
Το παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο «3 Φανάρια»:Περπατώντας στην πλατεία της Φανερωμένης στην παλιά Λευκωσία το μάτι σου απευθείας πέφτει στο μικρό παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο «3 Φανάρια». Το ζαχαροπλαστείο στεγάζεται εκεί από το 1952, από τότε που οι δύο νεόνυμφοι, ο Σάββας Λεμονάρης από την Πάφο και η Μαρούλα από την Έγκωμη αποφάσισαν να αγοράσουν το συγκεκριμένο παλιό καφενείο ώστε να στεγάσουν εκεί το δικό τους μικρό ζαχαροπλαστείο.Οι μυρωδιές από τα παραδοσιακά γλυκά και ο ξεχωριστός καφές κατάφεραν να κρατηθούν με το πέρας των χρόνων, 64 χρόνια μετά.Το όνομα «3 Φανάρια» ήταν η επωνυμία που έδωσε ο προηγούμενος ιδιοκτήτης του καφενείου και απλά κράτησαν το ίδιο.Σήμερα το καφενείο αποτελεί στέκι για πολλούς ενώ την Κυριακή δύσκολα βρίσκεις χώρο να καθίσεις για ένα καφέ πάντα βασισμένο στις παλιές συνταγές γλυκών.
Με ιστορία από το μακρινό 1967 το "Ζαχαροπλαστείο Ariston", έχει βάλει τη δική του σφραγίδα στη ζαχαροπλαστική της πρωτεύουσας αλλά και της αγοράς στη Λευκωσία ευρύτερα. Σύμφωνα με τον κ. Τσαγγαρίδη η ευρεία γκάμα προϊόντων του Άριστον περιλαμβάνει αλμυρά, σιροπιαστά, και γλυκά με πιο πρόσφατες προσθήκες τα cup-cakes και οι τρισδιάστατες τούρτες. Ναυαρχίδα του ζαχαροπλαστείου αποτελούν οι τούρτες γάμου και το λουκούμι γάμου, το οποίο είναι και το μυστικό της επιτυχίας του κυπριακού ζαχαροπλαστείου. Όπως σημειώνει ο κ. Τσαγγαρίδης, υπολογίζεται ότι από το 1967 μέχρι σήμερα παρασκευάστηκαν πάνω από 8 εκατ. λουκούμια και σε ετήσια βάση το ζαχαροπλαστείο εξυπηρετεί μέχρι και 90 γάμους.
Το Άριστον σήμερα διατηρεί δύο ζαχαροπλαστεία στην επαρχία Λευκωσίας αλλά και μία καφετέρια στη Λεμεσό εργοδοτώντας συνολικά 18 υπαλλήλους, από τους οποίους οι περισσότεροι είναι ζαχαροπλάστες και βοηθοί ζαχαροπλάστες.
Ζαχαροπλαστείο Sarah Lyne: Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα και πιο παλιά ζαχαροπλαστεία στη Λευκωσία με μεγάλη ποικιλία από φρέσκα σπιτικά γλυκά τα οποία ξετρελαίνουν και τον πιο απαιτητικό πελάτη.Ολόφρεσκα μπισκότα και κέικ σας περιμένουν καθημερινά για να τα απολαύσετε και να απογειώσετε τους γευστικούς σας κάλυκες. Όλα τα γλυκά φτιάχνονται στο εργαστήρι που διαθέτει το ζαχαροπλαστείο, από άριστες πρώτες ύλες.Αξίζει να σημειωθεί οτι το κατάστημα διαθέτει υπηρεσία Catering σε μικρούς χώρους
Hurricane: Από το 1942, με 75 χρόνια ζωής, το ζαχαροπλαστείο που σερβίρει την all time classic επιλογή για τυρόπιτα διατηρώντας ως επτασφράγιστο το μυστικό της καλύτερης τυρόπιτας της πόλης. Η συνταγή ταξίδεψε από το Λίβανο τη δεκαετία του ‘40 και μέχρι τώρα έχει μαγέψει πολλούς λάτρεις της τυρόπιτας. Εκτός από την τυρόπιτα, δοκίμασε τα κουλουράκια με γέμιση amaretto αλλά και το κρουασάν αμυγδάλου.
Επίσης ένα από τα παλαιότερα ζαχαροπλαστεία αποτελεί και το "Ελλάς".
To "Ζχαροπλαστείο Γιώρκος" απέναντι από τον Ιερό Ναό του Τιμίου Προδρόμου στην ΄Εγκωμηl
Το "Ζαχαροπλαστείο Ρεξ": εδώ και 40 χρονία προσφέρει τα ποιοτικότερα αλμυρά και γλυκίσματα στην Λευκωσία και όχι μόνο.

Στη Λάρνακα και το Παραλίμνι περίοπτη θέση στα ιστορικά ζαχαροπλαστεία της πόλης αποτελούν τα:

Ο Κύριος Γλυκός με πάνω από 25 χρόνια πείρα στην παρασκευή αυθεντικών λιβανέζικων γλυκών στον Λίβανο. Η συλλογή του θα σε συνεπάρει. Εκτός από τα κλασικά μπακλαβαδάκια, παρασκευάζει επίσης μπισκότα, σάμαλι, μπασπούσα- το αιγυπτιακό σάμαλι με ινδοκάρυδο ή ξύσμα πορτοκαλιού-, φύλλο παραγεμισμένο με κρέμα και άλλα.
Στο Παραλίμνι τα «Ζαχαροπλαστεία «Λιοτατής»: Tο 1963 η Μαρούλα Λιοτατή, ξεκίνησε τη λειτουργία του πρώτου εργαστηρίου ζαχαροπλαστικής στο οποίο έφτιαχνε λουκούμια για γάμο.Η άψογη ποιότητα των λουκουμιών της την έκαναν πολύ σύντομα γνωστή στην Αμμόχωστο και οι ευχαριστημένοι πελάτες της αυξάνονταν συνεχώς. Όσοι άνθρωποι δοκίμαζαν τις κούπες και τα γνωστά «δάκτυλα» κυριών που έφτιαχνε, αναγνώριζαν και επικροτούσαν αμέσως το ταλέντο της.Το 1972 έφτιαξε το δεύτερο της εργαστήρι, με τις απαιτούμενες προδιαγραφές,Τα Ζαχαροπλαστεία «Λιοτατής» έχουν ως έδρα τους το Φρέναρος στην επαρχία Αμμοχώστου, όπου στεγάζεται η παραγωγή και το πρώτο σημείο πώλησης των προϊόντων. Ακολουθούν τα υποκαταστήματα στο Παραλίμνι και στη Λάρνακα.

Τα Παλιά Ζαχαροπλαστεία, από το Πάφος 2017 :«Αναμνήσεις από Ζάχαρη» Εκδήλωση Για τα Παλιά Ζαχαροπλαστεία που έγραψαν τη δική τους ιστορία,τα οποία εντάσσονται στο Πρόγραμμα «Περί Πόλεως». Το Ζαχαροπλαστείο «Η Πάφος», του ζέυγους Κώστα και Κατερίνας Μιχαήλ. Το Ζαχαροπλαστείο "Κρίνος", στη Γεροσκήπου.

Και ο κατάλογος των Παραδοσιακών-Ιστορικών ζαχαροπλαστείων δε σταματά εδώ... Σήμερα τα ζαχαροπλαστεία άλλαξαν μορφή έγιναν πιο σύγχρονα. Με περίτεχνες γλυκές γαστρονομικές δημιουργίες, ικανοποιούν και το πιο απαιτητικό ουρανίσκο, με μία μεγάλη γκάμα γλυκών, κεραστικών, τούρτες κλπ μπορούν να εξυπηρετήσουν τεράστιο όγκο πελατών και όχι μόνο...

Και συνεχίζουν να κατέχουν περίοπτη θέση στη ζωή μας!

Γιατί οι μικρές απολαύσεις της ζωής είναι που την κάνουν πιο όμορφη!