Κώστας Μόντης

Αφιέρωμα στη ζωή και στο έργο του

Ο Κώστας Μόντης (18 Φεβρουαρίου 1914 - 1 Μαρτίου 2004) υπήρξε ένας από τους σημανικότερους ποιητές και συγγραφείς της Κύπρου αλλά και της Ελλάδας. Γεννήθηκε το 1914 στην κατεχόμενη σήμερα Αμμόχωστο ενώ στην ηλικία των 18 ετών, έφυγε για την Αθήνα για να σπουδάσει νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ο Κώστας Μόντης ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ποιητής, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα της μεταπολεμικής περιόδου. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφρασθεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Σουηδικά, Ρωσικά και σε άλλες γλώσσες. 

Το 1980 τιμήθηκε με τον τίτλο του «δαφνοστεφούς ποιητή» (Poet Laureate) από την Παγκόσμια Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού. Το 1984 προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ. Το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ανάλογη τιμή δέχτηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2001.

Συγγραφέας πολυγραφότατος, βαθιά προβληματιζόμενος για το παρόν και το μέλλον της ιδιαίτερης του πατρίδας, της Κύπρου. Πολλά από τα έργα του αναφέρονται στον αγώνα των Κυπρίων για απελευθέρωση από την Αγγλία και ένωση με την Ελλάδα, την πορεία της νήσου μετά την Ανεξαρτησία, με σημαντικό σταθμό την Τουρκική Εισβολή και την έκτοτε κατοχή του 1/3 της Κύπρου.

Αναμφισβήτητα, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ελληνοκύπριους ποιητές και συγγραφείς αφήνοντας το στίγμα του ανεξίτηλα γραμμένο στις καρδιές όλων των Κυπρίων, χαρίζοντας στην ιδιαίτερη πατρίδα του μια ανεκτίμητη ποιητική και λογοτεχνική κληρονομιά.

Παρακάτω ακολουθούν ποιήματα από τις ποιητικές συλλογές του Κώστα Μόντη ''Στη γλώσσα που πρωτομίλησα'' δηλαδή την κυπριακή γλώσσα.

1. Κυπριακή Ιστορία

Χρόνια σκλαβκιές ατέλειωτες - τον πάτσον τζαι τον κλώτσον τους.
Εμείς τζιειαμε : Ελιές τζαι τερατσιές πάνω στον ρότσον τους.

2. Η Ρωμιοσύνη.

Η Ρωμιοσύνη εν'άρκαστη τζαι παραπάνω'κόμα. 
Φύε της τζαι νερόν τζαι χώμα (ν)
σιέπασ'την, τσίλλα την, τσιιμέττωσ'την
που πάνω ό,τι θέλεις βάλε,
εν ι-ξηλείφκεται ποττέ,
αν μ'έννεν φέτι, τ'άλλου, τ'άλλου γρόνου
εν'ν'ανεφάνει πάλε.

3. Το φιλίν

Με τούν'το τζίεμμα που το τζιεύκεις
εν'να'ρτει μέρα πον'να το γυρεύκεις.

Πιο κάτω ακολουθεί ένα εξαιρετικό αφιέρωμα/ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο του Κύπριου ποιητή που αξίζει να δείτε!