Πασχαλινά έθιμα που γιορτάζουμε στην Κύπρο

Τι συμβολίζουν

Το Πάσχα είναι η πιο σημαντική γιορτή της Ορθοδοξίας αλλά στην Κύπρο, είναι κάτι ακόμα βαθύτερο: είναι παράδοση, μνήμη και κοινή εμπειρία. Από τη νηστεία μέχρι τις λαμπρατζιές και από τις φλαούνες μέχρι τα παραδοσιακά παιχνίδια της Λαμπρής, κάθε έθιμο έχει τη δική του σημασία.

Ας δούμε όλα τα βασικά πασχαλινά έθιμα που τηρούνται στην Κύπρο, με την ερμηνεία και τον συμβολισμό τους.

Καθάρισμα και Ασβέστωμα σπιτιών και αυλών

• Πότε: Από τη Μεγάλη Δευτέρα
• Τι συμβολίζει: Η εξωτερική καθαριότητα είναι καθρέφτης της εσωτερικής κάθαρσης. Οι νοικοκυρές καθαρίζουν τα πάντα: σπίτια, αυλές, εκκλησίες για να υποδεχτούν καθαροί την Ανάσταση του Χριστού.

Στολισμός των εκκλησιών & Επιταφίων

• Πότε: Μεγάλη Εβδομάδα
• Τι συμβολίζει: Τα λουλούδια στους επιταφίους και τις εικόνες της Παναγίας συμβολίζουν τον θρήνο αλλά και την ελπίδα. Τα γιασεμιά, οι λεμονιές, οι πασχαλιές και οι βιολέτες στολίζουν τους Επιταφίους με φυσική ομορφιά και άρωμα.

Βάψιμο κόκκινων αυγών

• Πότε: Μεγάλη Πέμπτη
• Τι συμβολίζει: Το κόκκινο χρώμα των αυγών συμβολίζει το αίμα του Χριστού, ενώ το αυγό ως σύμβολο κλείνει μέσα του τη ζωή. Το τσούγκρισμα των αυγών τη μέρα της Ανάστασης είναι μια έκφραση της νίκης επί του θανάτου.

Φλαούνες

• Πότε: Μεγάλη Πέμπτη ή Παρασκευή
• Τι συμβολίζουν: Η φλαούνα είναι το παραδοσιακό πασχαλινό έδεσμα της Κύπρου. Συμβολίζει την αλλαγή από τη νηστεία στη χαρά, τη γιορτή και την πληρότητα της ζωής. Τα τυριά και τα αυγά αποτελούν τρόφιμα «απαγορευμένα» κατά τη νηστεία, και έτσι τονίζουν τη μετάβαση στην Ανάσταση.

Περιφορά του Επιταφίου

• Πότε: Μεγάλη Παρασκευή βράδυ
• Τι συμβολίζει: Ο Επιτάφιος είναι ο συμβολικός τάφος του Χριστού. Η περιφορά του στους δρόμους, με ψαλμωδίες και κατάνυξη, είναι ένδειξη πένθους και συμμετοχής στον θάνατο του Ιησού, λίγο πριν τη μεγάλη Ανατροπή: την Ανάσταση.

Λαμπρατζιές

• Πότε: Μεγάλο Σάββατο 
• Τι συμβολίζουν: Η καύση του Ιούδα στην πυρά είναι σύμβολο καθαρμού και τιμωρίας της προδοσίας. Παράλληλα, η φλόγα της λαμπρατζιάς είναι συμβολισμός του φωτός του Χριστού που διαλύει το σκοτάδι. Οι λαμπρατζιές έχουν ρίζες από παλαιά προχριστιανικά έθιμα φωτιάς που ενσωματώθηκαν στην Ορθοδοξία.

Η Λαμπάδα της Ανάστασης

• Πότε: Μεγάλο Σάββατο, τα μεσάνυχτα
• Τι συμβολίζει: Το Άγιο Φως μεταδίδεται από χέρι σε χέρι και συμβολίζει τη νίκη του Χριστού επί του θανάτου. Η λαμπάδα κρατιέται ως φως ελπίδας και ζωής. Πολλοί πιστοί προσπαθούν να μεταφέρουν τη φλόγα στο σπίτι χωρίς να σβήσει, για ευλογία.

Η Ανάσταση – «Χριστός Ανέστη»

• Πότε: Μεσάνυχτα Μεγάλου Σαββάτου
• Τι συμβολίζει: Η κορυφαία στιγμή της Ορθοδοξίας. Με το «Χριστός Ανέστη», γιορτάζουμε τη νίκη της ζωής απέναντι στον θάνατο, της ελπίδας πάνω στην απελπισία. Η Ανάσταση είναι η υπόσχεση για αιώνια ζωή.

Πασχαλινό τραπέζι – Αρνί στη σούβλα, σεφταλιές, φλαούνες

• Πότε: Κυριακή του Πάσχα
• Τι συμβολίζει: Το πλούσιο γεύμα της Κυριακής είναι η αποκορύφωση της νηστείας και η πανηγυρική συμμετοχή στη χαρά της Ανάστασης. Το αρνί θυμίζει τον «Αμνό του Θεού», ενώ η κοινή κατανάλωση φαγητού συμβολίζει τη συλλογικότητα και την ενότητα.

Παραδοσιακά παιχνίδια Δευτέρας της Λαμπρής 

• Πότε: Δευτέρα του Πάσχα
• Τι συμβολίζουν: Παραδοσιακά παιχνίδια όπως αυγοδρομίες, σκοινί, σακουλοδρομίες, αναπαριστούν τη ζωή, τη χαρά και τη συνέχεια της κοινότητας. Είναι η μέρα όπου το κάθε χωριό γιορτάζει ολόκληρο, μικροί και μεγάλοι, με χορούς και τραγούδια.