Παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα Ζυμώματα, που φτιάχνουν οι νοικοκυρές σε διάφορα χωριά της Κύπρου!

Μία μεγάλη ποικιλία από Παραδοσιακά Ψωμιά, Κουλούρια & Εορταστικά γλυκά του 12ημέρου

Τα Χριστούγεννα γιορτάζουμε τη Γέννηση του Θείου βρέφους, φέρνοντας την πολυπόθητη αγάπη και ειρήνη στην ανθρωπότητα, και πλυμμηρίζοντας με χαρά, ευτυχία και αγαλλίαση τις ψυχές μας.

Τα Χριστούγεννα, η Πρωτοχρονιά και τα Φώτα, είναι γνωστές ως «Δωδεκάμερα». Οι δώδεκα μέρες που περιλαμβάνουν αυτές τις τρεις μεγάλες γιορτές είναι πολύ σημαδιακές. Οι έξι μέρες ανήκουν στο χρόνο που κλείνει, οι άλλες έξι μέρες στο χρόνο που αρχίζει, ενώ συνολικά οι δύο μέρες μαζί αντιστοιχούν στους δώδεκα μήνες του χρόνου.

Για τις γιορτές του δωδεκαημέρου, εκτός από τη ψυχική και θρησκευτική προετοιμασία κάθε πιστού, αποκορύφωμα για τις νοικοκυρές είναι το ζύμωμα των εορταστικών ψωμιών και άλλων νόστιμων εδεσμάτων, όπως απαιτούν οι γιορτινές μέρες και η παράδοση.

Την περίοδο των Χριστούγεννων, οι νοικοκυρές φτιάχνουν τα Ψωμιά, τα οποία φουρνίζουν την παραμονή της Γέννησης του Θεανθρώπου για να περάσουν μέχρι τα Φώτα. Τα Ψωμιά είναι ιδιαίτερα περιποιημένα, διπλοκοσκινισμένα και πασπαλισμένα με σισάμι. Βασικό διακοσμητικό στοιχείο ήταν ο Σταυρός, σύμβολο του Χριστιανισμού καθώς και σύμβολα από την αγροτική ζωή.

Διακρίνονται τα «Χριστόψωμα», «οι Γεννόπιτες», «οι Πούλλες», με τη μεγαλύτερη σε μέγεθος τη «Βασιλόπιττα ή Βασίλης», καθώς και διάφορα κουλούρια με περίτεχνα σχήματα και ονομασίες όπως:

Τα Σταυροκούλουρα:
Κουλούρια σε σχήμα Σταυρού, τα οποία φτιάχνονται σε διάφορα χωριά της Κύπρου και τα οποία κρεμάζουν στους τοίχους κατά τη διάρκεια των εορτών κι αποτελούν μέρος της εορταστικής διακόσμησης αλλά και μέσο προστασίας.
Τα Κούμουλα:
Τα Χριστουγεννιάτικα παξιμάδια που φτιάχνονται σε διάφορες περιοχές της Κύπρου.
Οι Δακτυλιές:
Τα μαλακά κουλούρια
Οι Γλισταρκές:
Τα παξιμάδια που φτιάχνονται από λεπτές λωρίδες ζύμης, τοποθετούνται κυκλικά, σταυρώνονται στο κέντρο και ραντίζονται με σουσάμι.

Υπάρχουν και άλλα κουλούρια που φτιάχνονται σε διάφορα σχήματα, ανάλογα με τη φαντασία της κάθε νοικοκυράς όπως:

Τα Βορτακούθκια:Δηλαδή τα «μικρά βατράχια», τα οποία εξέφραζαν την επιθυμία για βροχή, που ήταν σημαντική για τους γεωργούς.
Τα Αδροπούθκια:Που σημαίνει «μικροί άνθρωποι». Η ελληνική παράδοση τα συνδέει με τις ψυχές των νεκρών.
Τα Ζεμπιλούθκια:Τα «μικρά καλάθια», μία έκφραση της επιθυμίας των κατοίκων να ευλογηθεί η σοδειά.

Το Χριστόψωμο σύμφωνα με την παράδοση το φτιάχνουμε 2-3 μέρες πριν από τα Χριστούγεννα. Εκείνος που θα κόψει το ψωμί πρέπει να είναι πάντα ένας, έτσι ακριβώς όπως ο Χριστός ήταν εκείνος που έκοψε και μοίρασε τον Άρτο στο Μυστικό Δείπνο.

Η Βασιλόπιττα, η οποία συμβολίζει το άγιο ψωμί της οικογένειας και το οποίο ευλόγησε ο Άη-Βασίλης.Την κόβουμε το βράδυ της Παραμονής Πρωτοχρονιάς ή την μέρα της Πρωτοχρονιάς. Τη Βασιλόπιττα την κόβει ο νοικοκύρης του σπιτιού, ο οποίος στέκεται όρθιος στο τραπέζι. Το πρώτο κομμάτι ανήκει στο Χριστό, το δεύτερο κομμάτι ανήκει στην Παναγία και το Τρίτο κομμάτι στο φτωχό, τα επόμενα κομμάτια ανήκουν στα παιδιά (ξεκινώντας από το μεγαλύτερο), το προτελευταίο κομμάτι ανήκει στη νοικοκυρά και το τελευταίο στο νοικοκύρη. Ο τυχερός που θα βρει το νόμισμα θεωρείται και ο τυχερός της οικογένειας για όλη τη χρονιά.

Τέλος στα εορταστικά γλυκίσματα του 12ημέρου, ανήκουν τα «Τυλιχτά Γλυκίσματα, που συμβολίζουν το φασκιωμένο Χριστό». Υπάρχουν τα «νηστήσιμα» και τα «αρυμένα». Τα περισσότερα έχουν ως βάση το αλεύρι.