A priori ή A posteriori

Γνωρίζεις τι σημαίνουν αυτοί οι όροι και ποια η διαφορά τους;

Α πριόρι και Α ποστεριόρι είναι δύο λατινικοί όροι. Σημαίνουν «εκ των προτέρων» και «εκ των υστέρων». Είναι δύο κεντρικοί όροι στη φιλοσοφία ιδιαίτερα στη γλωσσολογία. Η γλωσσολογία είναι τομέας στην φιλοσοφία που ασχολείται με τον τρόπο που αποκτούμε τη γνώση μας.

Η λέξη A priori (Α πριόρι) σημαίνει κατά λέξη από πριν, εκ των προτέρων. Επίσης, στη φιλοσοφία λέγεται για γνώση που προϋπάρχει με βάση την καθαρή λογική κι όχι την εμπειρία, αυτό που δεν χρειάζεται να αποδείξεις ή να βιώσεις. Ακόμη, στον καθημερινό λόγο χρησιμοποιείται για να δηλώσει το σίγουρο. Πολλοί φιλόσοφοι υποστηρίζουν ότι μέσα μας υπάρχουν αρκετές γνώσεις από τη γέννησή μας. Συγκεκριμένα, ο Πλάτωνας υποστηρίζει ότι η γνώση του αγαθού υπάρχει στη συνείδησή μας. Το μόνο που χρειάζεται είναι να θυμηθούμε τη γνώση αυτή και θα αποκτήσουμε πρόσβαση στο αγαθό.  Σύμφωνα με το χριστιανισμό, μέσα μας υπάρχει ένας κόκκος από την ύπαρξη του Θεού.



Το A posteriori σημαίνει «εκ των υστέρων». Ο ύστερος έλεγχος της εγκυρότητας είναι η διαδικασία η οποία χρησιμοποιείται για να καθοριστεί τι τελικά μετράει ένα τεστ και πόσο καλά το μετράει.
Η λέξη Α ποστεριόρι είναι η γνώση που αποκτούμε μέσα από την εμπειρία ή με έρευνα. Πολλοί φιλόσοφοι όπως ο Άγγλος φιλόσοφος του διαφωτισμού Τζον Λοκ θεώρησε ότι όταν γεννιόμαστε δεν γνωρίζουμε τίποτα. Συγκεκριμένα ο Τζον Λοκ  έλεγε, όταν γεννιόμαστε είμαστε σαν ένας άγραφος πίνακας. Όσο μεγαλώνουμε οι γνώσει μας καταγράφονται στη συνείδησή μας. Όλες οι γνώσεις μας σύμφωνα με τον Λοκ είναι Α ποστεριόρι.



Οι δύο αυτοί λατινικοί όροι είναι βασικοί στη φιλοσοφία του Γερμανού φιλόσοφου Ιμάνουες Καντ (Kant Immanuel). Ο Καντ υποστηρίζει ότι υπάρχουν κάποιες γνώσεις που είναι  Α πριόρι. Αυτές είναι οι γνώσεις του χώρου και του χρόνου. Α πριόρι είναι επίσης και η γνώση των σχέσεων, η αιτία. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε τι που συμβαίνει γνωρίζουμε ότι υπάρχει και μία αιτία που το προκάλεσε. Όλες οι άλλες γνώσεις είναι Α ποστεριόρι. 

Ο Καντ πίστευε ότι όλοι οι άνθρωποι ανεξάρτητα από την εποχή στην οποία έχουν ζήσει κατέχουν τις Α πριόρι γνώσεις. Έχουν δηλαδή την αίσθηση του χώρου και τόπου. Αντίθετα οι Α ποστεριόρι γνώσεις, εξαρτώνται από την εποχή και πολλά άλλα.