Εκρήξεις - Βηρυτός: Έξι χρόνια παρέμενε σε αποθήκη το φονικό φορτίο

Ένας Έλληνας νεκρός - Δύο Έλληνες και τρεις Κύπριοι ανάμεσα στους τραυματίες

Περίπου 2.750 τόνοι νιτρικής αμμωνίας βρίσκονταν στην αποθήκη στο λιμάνι της Βηρυτού που εξερράγη χθες Τρίτη (04/08), προκαλώντας δεκάδες θανάτους, χιλιάδες τραυματισμούς και ζημιές άνευ προηγουμένου στην πρωτεύουσα του Λιβάνου, στηλίτευσε ο πρωθυπουργός της χώρας, Χασάν Ντιάμπ. Η έκρηξη ταρακούνησε όλη την πόλη, όταν μία φωτιά στο λιμάνι ακολούθησε ένας «σεισμός» που έγινε αισθητός ακόμη και στην Κύπρο. 

Σύμφωνα με πληροφορίες από την Βηρυτό δύο Ελληνες νοσηλεύονται τραυματισμένοι σε νοσοκομείο, ενώ ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν πως υπάρχει και Ελληνας νεκρός από τις εκρήξεις. Οι δυο Έλληνες τραυματίες νοσηλεύονται σε νοσοκομείο της περιοχής, χωρίς να έχουν γίνει ακόμη γνωστά περισσότερα στοιχεία για την κατάσταση της υγείας τους, καθώς χάος επικρατεί ακόμη στους δρόμους της πόλης, με την περίμετρο της έκρηξης να ξεπερνά τα 15 χιλιόμετρα. Ωστόσο υπάρχουν αναφορές, οι οποίες όμως δεν έχουν επιβεβαιωθεί που κάνουν λόγω για μία Ελληνίδα, η οποία έχασε τη ζωή της,.

Ο πρόεδρος της χώρας Μισέλ Αούν είπε ότι 2.750 τόνοι νιτρικού αμμωνίου παρέμεναν αποθηκευμένοι υπό μη ασφαλείς συνθήκες επί έξι χρόνια σε μία αποθήκη. Η νιτρική αμμωνία είναι χημικό λίπασμα, που χρησιμοποιείται επίσης για την κατασκευή βομβών. 

Σήμερα, Τετάρτη (05/08), συνεδριάζει το υπουργικό συμβούλιο της χώρας προκειμένου να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για χρονικό διάστημα δύο εβδομάδων ενώ ο Λίβανος από σήμερα βρίσκεται σε τριήμερο εθνικό πένθος.

Το νιτρικό αμμώνιο φαίνεται πως είχε εκφορτωθεί στο Λίβανο από ένα πλοίο που κατέφτασε στο λιμάνι το 2013 και έκτοτε βρισκόταν υποθηκευμένο σε αποθήκη εκεί.

Η έκρηξη συνέβη σε μια πολύ ευαίσθητη περίοδο για το Λίβανο, εν μέσω οικονομικής κρίσης που διχάζει ξανά τη χώρα, η οποία παράλληλα μάχεται κατά της πανδημίας. Την ήδη υπάρχουσα ένταση κλιμακώνει το γεγονός ότι την Παρασκευή αναμένεται η ετυμηγορία στη δίκη για τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού της χώρας Ραφίκ Χαρίρι το 2005.

Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Χασάν Ντιάμπ, σε τηλεοπτικό του διάγγελμα προς τους πολίτες μετά την τραγωδία δήλωσε, μεταξύ άλλων, πως υπάρχουν αποδείξεις για την ύπαρξη της εν λόγω αποθήκης από το 2014 και πως δεν θα προδικάσει τις έρευνες των Αρχών.

Επίσης, το κτήριο της ελληνικής πρεσβείας έχει υποστεί μικρές υλικές ζημιές ενώ η πρεσβεία της Κυπρου έχει καταστραφεί ολοσχερώς.

Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία του λιβανέζικου Ερυθρού Σταυρού πάνω από εκατό άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και άλλοι 4.000 και πλέον τραυματίστηκαν. Παράλληλα, πολλοί παραμένουν αγνοούμενοι.

Τι είναι η νιτρική αμμωνία;

Με τη χημική φόρμουλα NH4NO3 η νιτρική αμμωνία απαντάται σε μεγάλες αποθέσεις στην έρημο Ατακάμα της Χιλής απ’ όπου εξορρύσσεται.

Σήμερα, ωστόσο, σχεδόν το 100% του χημικού αυτού που χρησιμοποιείται είναι συνθετικό και παράγεται με αντίδραση αμμωνίας με νιτρικό οξύ. Πρόκειται για ένα ξηρό λίπασμα που αναμιγνύεται με άλλα λιπάσματα όπως φωσφάτα και χρησιμοποιείται σε σοδιές για να ενισχύσει την ανάπτυξη των φυτών. Είναι σχετικά σταθερό και η παραγωγή δεν είναι κοστοβόρα, γεγονός που το καθιστά δημοφιλέστερο έναντι άλλων ακριβότερων λιπασμάτων. 

Είναι επίσης βασικό συστατικό ενός βιομηχανικού εκρηκτικού που χρησιμοποιείται στις εξορύξεις μεταλλευμάτων, λατομεία και αστικές κατασκευές και αντιπροσωπεύει το 80% όλων των βιομηχανικών εκρηκτικών που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ.

Μπορεί να αναφλεγεί υπό ορισμένες προϋποθέσεις και να αποδειχθεί θανατηφόρο, όπως αποδείχθηκε με τραγικό τρόπο στην έκρηξη της Βηρυτού με τα δεκάδες θύματα και τους χιλιάδες τραυματίες . Στις περισσότερες χώρες ισχύουν ειδικοί κανόνες για την ασφαλή αποθήκευσή του.

Τι μπορεί να προκαλέσει έκρηξη της νιτρικής αμμωνίας;

Απαιτούνται ειδικές συνθήκες για να μετατραπεί η νιτρική αμμώνια από μια σταθερή ένωση σε εκρηκτικό, χωρίς καύσιμο ή εξωτερικό καταλύτη.

Κατατάσσεται ως «ενεργητικό υλικό», που παράγει θερμότητα καθώς αποσυντίθεται, όπως παράγεται θερμότητα από τη σήψη υλικών στη διαδικασία της κομποστοποίησης.

Εάν υπάρχει επαρκής ποσότητα νιτρικής αμμωνίας, μπορεί να παράξει αρκετή θερμότητα για να πιάσει φωτιά και να την τροφοδοτήσει, χωρίς την ανάγκη εξωτερικού καταλύτη όπως οι φλόγες.

Καθώς καίει, η νιτρική αμμωνία περνά από χημικές αλλαγές που οδηγούν στην παραγωγή οξυγόνου, που τροφοδοτεί με τη σειρά του τη φωτιά.