Η Ιερά Μονή Παναγίας Αμιρούς είναι γυναικεία Μονή

Βρίσκεται βορειοανατολικά της Λεμεσού ανάμεσα στα χωριά Αψιού και Μαθηκολώνη!

Η «Ιερά Μονή Παναγίας Αμιρούς» βρίσκεται στους πρόποδες της οροσειράς Κακομάλλη, βορειοανατολικά της Λεμεσού ανάμεσα στα χωριά Αψιού και Μαθηκολώνη.

Η Ιερά Μονή Παναγίας Αμιρούς είναι γυναικεία και στο μοναστήρι ζει μία εξαιρετική αγιογράφος μοναχή.

Σύμφωνα με τον ερευνητή κ. Κωστή Κοκκινόφτα η προέλευση του ονόματός της είναι άγνωστη. Ωστόσο σύμφωνα με τη τοπική λαϊκή παράδοση, το όνομα της Μονής προήλθε από κάποιο πλούσιο άνδρα, ένα Εμίρη ή Αμιρά, όπως αποκαλείτο λόγω του πλούτου του, ο οποίος είχε αρχίσει να χάνει σιγά σιγά την όραση του. Προσευχήθηκε τότε στη Θεοτόκο, που εμφανίστηκε στον ύπνο του και τον παρεκίνησε να ταξιδέψει με πλοίο από το μέρος πού ζούσε, στην Αμαθούντα, όπου μόλις αποβιβαζόταν θα έβλεπε ένα φως σε λόφο πίσω από την πόλη, το οποίο και θα ακολουθούσε. Πράγματι, ο Εμίρης ταξίδεψε στην Κύπρο και ακολουθώντας το φως, βρήκε πώς αυτό προερχόταν από ένα καντήλι κρεμασμένο σε δένδρο, σε τοποθεσία κοντά στο χωριό Αψιού. Άλειψε τότε τα μάτια του με το λάδι του καντηλιού και κατά τρόπο θαυματουργικό η όρασή του επανήλθε αμέσως.

Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή, αυτή πού θεραπεύτηκε ήταν η τυφλή κόρη του Εμίρη, η οποία έπλυνε τα μάτια της με το αγίασμα το οποίο ανέβλυζε σε σπήλαιο, στην περιοχή πού σήμερα βρίσκεται το μοναστήρι. Στη συνέχεια, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τη Θεοτόκο, ο Εμίρης, ανήγειρε στην περιοχή ναό αφιερωμένο στην Παναγία. Έκτοτε ο λαός αποκάλεσε την εκκλησία πού ανηγέρθη από τον Εμίρη προς τιμήν της Θεοτόκου, ως κτίσμα «της Εμιρούς», πού με την πάροδο του χρόνου μετατράπηκε, λόγω παραφθοράς, σε Αμιρούς.

Φωτογραφία: Michalis Paikousis

Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι το αγίασμα της «Ιεράς Μονής Παναγίας Αμιρούς» σώζεται μέχρι τις μέρες μας και χαίρει φήμης ανάμεσα στο λαό για τις θαυματουργικές ιδιότητες του ιδιαίτερα όσες αφορούν ασθένειες των οφθαλμών.

Διάφοροι συγγραφείς δεν αποκλείουν, όμως, και το ενδεχόμενο η ονομασία της Μονής να προέρχεται από τον κτήτορά της, πού πιθανόν να ονομαζόταν Αμιράς, επώνυμο πού συναντάται στη Σμύρνη και αλλού. Κατά συνέπεια, η Παναγία η Αμιρού ήταν εκκλησία της Παναγίας πού ανήκε στον Αμιρά.

Η ιστορία της ίδρυσης της Μονής δεν είναι γνωστή. Η παλαιότερη αναφορά για την ύπαρξη της ανάγεται στην Ενετοκρατία, προέρχεται δε από σημείωμα του 1568. Από πληροφορίες πού σώζονται για την Ιστορία της Μονής στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, φαίνεται ότι σε παλαιότερες εποχές είχε γνωρίσει μέρες ακμής. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται και από την τοπική παράδοση, πού υποστηρίζει, ότι η Παναγία η Αμιρού ήταν «Βασιλομονάστηρο» και «Γουμενείον» και είχε «πολλές λάτρες», δηλαδή μεγάλες αίθουσες, όπως αυτές πού είχαν τα αρχοντόσπιτα, οι οποίες όμως «εκρούσασιν» (κάηκαν) από πυρκαγιά.

Στην κυριότητα της «Ιεράς Μονής Παναγίας Αμιρούς» άνηκαν και δύο Μετόχια αφιερωμένα στην Αγία Μαρίνα και στον Άγιο Φώτιο, πού βρίσκονταν στήν γύρω περιοχή, οι ναοί των οποίων κατέπεσαν πριν από πολλά χρόνια σε ερείπια.

Από διάφορα σημειώματα στον Κώδικα Α της Μητροπόλεως Κιτίου και σε επιγραφές πού σώζονται στις ποδιές των εικόνων του τέμπλου, στο κιβώριο της Αγίας Τράπεζας και στην κρήνη και τη δεξαμενή της Μονής, γνωρίζουμε τα ονόματα μερικών μοναχών της και τις χρονολογίες, κατά τις όποιες ανεγέρθηκαν η ανακαινίσθηκαν ο ναός και κάποια από τα μοναστηριακά κτίρια. Ο Κύριλλος φέρεται ως ο αρχαιότερος γνωστός ηγούμενος της Μονής.

Φωτογραφία: Costas Kkoli

Από επιγραφή στην ποδιά του τέμπλου, κάτω από την εικόνα της Παναγίας Αμιρούς, πού φέρει χρονολογία 1707, πληροφορούμαστε τα ονόματα του ηγουμένου Γερασίμου και του ζωγράφου Νικηφόρου.

Σύντομα δημιουργείται μοναστική κοινότητα που ακμάζει μέχρι τον 18ο αιώνα. 
Η Μονή μετά από μακροχρόνια εγκατάλειψη, ανασυστάθηκε το 1997 με γυναικεία Αδελφότητα.

Το 2008 άρχισε η ανέγερση νέου κτιριακού συγκροτήματος και ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση το 2010 με κελιά, ξενώνα βοηθητικούς χώρους και νέο Ναό αφιερωμένο στην Αγία Αικατερίνη.
Η Μονή φημίζεται και  για τα νόστιμα ψωμιά που φτιάχνουν οι μοναχές, τα γλυκά του κουταλιού, τις μαρμελάδες και ένα ιδιαίτερο φρουτοποτό από εσπεριδοειδή.

Μην παραλείψτε να επισκεφτείτε το Μετόχι της Αγίας Μαρίνας που βρίσκεται κοντά στο μοναστήρι. Εκεί υπάρχει και το λείψανο της Αγίας.

Γιορτάζει την Παρασκευή της Διακαινησίμου. (Ζωοδόχου Πηγής).
Επικοινωνία: 25542035