Μοναστήρι Παναγίας Χρυσορρογιάτισσας

Ένας θησαυρός στην επαρχία Πάφου

Το Μοναστήρι της Παναγίας της Χρυσορρογιάτισσας ιδρύθηκε το 1152 μ.Χ. από το μοναχό Ιγνάτιο. Η ονομασία της προέρχεται από την εικόνα της Παναγίας, η οποία προσφέρει χρυσό γάλα από χρυσές ρώγες, αν και η επεξήγηση που δίνεται σήμερα, κάνει λόγο για κάποιο χρυσό ρόδι («στην Κυρία μας της Χρυσής Ροδιάς», λένε οι ντόπιοι)ή λόγω του ότι είναι κτισμένη στο βουνό Ρογιά. Βρίσκεται σε μια όμορφη τοποθεσία κοντά στο χωριό Παναγιά και δυτικά του δάσους της Πάφου. Τα κτίρια του Μοναστηρίου χρονολογούνται από το 1770.

Υπάρχουν δυο εκδοχές για την εύρεση της εικόνας. Η μια εκδοχή είναι ότι ο μοναχός Ιγνάτιος βρήκε την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας στην περιοχή Μουλιά της Πάφου και τη μετέφερε στο βουνό όπου έκτισε το Μοναστήρι.
Η άλλη εκδοχή αναφέρει ότι η εικόνα είχε ριχτεί στη θάλασσα της Μικρά Ασίας κατά την περίοδο της εικονομαχίας και τα κύματα την ξέβγαλαν στην Πάφο.

Πιθανολογείται ότι ο Ευαγγελιστής Λουκάς είναι αυτός που έχει αγιογραφήσει την εικόνα της Παναγίας.
Πάνω από τις τρεις εισόδους της εκκλησίας υπάρχουν εντυπωσιακές τοιχογραφίες. Στο Μοναστήρι υπάρχει μια εικόνα του Χριστού και της Παναγίας καλυμμένη με χρυσό και ασήμι, πιστεύεται ότι και αυτή την εικόνα έχει αγιογραφήσει ο Ευαγγελιστής Λουκάς.

Στο μοναστήρι λειτουργούσε κέντρο προστασίας βυζαντινών και μεταβυζαντινών εικόνων όπως και άλλων θησαυρών, ενώ πρόσφατα δημιουργήθηκε ένα βυζαντινό μουσείο. Μπροστά στην κύρια είσοδο του μοναστηριού υπάρχει καφέ-εστιατόριο με πανοραμική θέα που σε μαγεύει.