Θες να παραιτηθείς ή σε απολύσανε;

Μάθε πρώτα τις υποχρεώσεις και δικαιώματα σου

Η περίοδος που βιώνουμε χαρακτηρίζεται από ανασφάλεια για όλους τους τομείς λόγω της πανδημίας η οποία έχει παρεισφρήσει στην προσωπική μας ζωή θέτοντας όρια και μέτρα σε συνήθειες, στην επαγγελματική μας καθημερινότητα που ίσως έγινε τηλεργασία αλλά και στα σχέδια για το μέλλον που μπήκαν σε αναμονή.

Πάραυτα έχεις πάρει την απόφαση να παραιτηθείς.

Πριν το κάνεις πράξη, καλύτερα να ενημερωθείς για τις υποχρεώσεις σου απέναντι στον οργανισμό / επιχείρηση στην οποία εργοδοτείσαι πριν αποχωρήσεις, γιατί όταν θα κλείσεις την πόρτα μπορεί να σου κοστίσει και να είναι πλέον αργά για να διεκδικήσεις αυτά που ο νόμος ορίζει.

Από την άλλη μπορεί η εταιρεία να αποφασίσει να σε αποδεσμεύσει και γι’ αυτό θα πρέπει να είσαι ενημερωμένος ξανά για τα δικαιώματα σου ώστε να μην αποχωρήσεις ζημιωμένος.

Πόση προειδοποίηση χρειάζεται να δώσεις για να φύγεις από την δουλειά σου και πόση όταν σε απολύουν; Πώς επηρεάζονται τα δικαιώματα σου όταν αποχωρήσεις χωρίς προειδοποίηση;

Όταν την απόφαση για τερματισμό της απασχόλησης την παίρνεις εσύ ο εργοδοτούμενος με δική σου πρωτοβουλία, πρέπει να δώσεις, γραπτώς, ελάχιστη προειδοποίηση από 1 έως 3 εβδομάδες.

Αναλυτικά

Αξίζει να σημειωθεί πως σε περίπτωση που ως εργοδοτούμενος δεν δώσεις την απαιτούμενη προειδοποίηση, ο εργοδότης δεν δικαιούται να αποκόψει οποιοδήποτε ποσό από τα δεδουλευμένα σου, εκτός και αν υπάρχει γραπτή συμφωνία για κάτι τέτοιο.

Αν όμως αποφασίσεις να αποχωρήσεις χωρίς να δώσεις την ενδεικνυόμενη προειδοποίηση, να είσαι έτοιμος πως ο εργοδότης μπορεί να μελετήσει το ενδεχόμενο να προσφύγει στο Επαρχιακό Δικαστήριο για να διεκδικήσει από εσένα αποζημίωση.

Η Απόλυση

Όταν ο εργοδότης τερματίζει με δική του πρωτοβουλία τη σχέση απασχόλησης με τον εργοδοτούμενο, τότε πρέπει να δώσει γραπτώς ελάχιστη προειδοποίηση στον εργαζόμενο.

Η προειδοποίηση δίδεται  ανάλογα με το διάστημα που εργαζόταν γι' αυτόν ο εργαζόμενος, και μπορεί να είναι από καμία έως 8 εβδομάδες, ενώ η περίοδος της προειδοποίησης υπολογίζεται ημερολογιακά και λαμβάνονται υπόψη και τα σαββατοκύριακα.

Αναλυτικά:

Ο εργοδοτούμενος οφείλει να εργαστεί την περίοδο προειδοποίησης τερματισμού απασχόλησης από τον εργοδότη, αλλά ο εργοδοτούμενος αν το επιθυμεί, μπορεί να αποχωρήσει χωρίς να δώσει προειδοποίηση, χάνοντας όμως τα δικαιώματα του για το υπόλοιπο της προειδοποίησης.

Εξαίρεση αποτελεί η δοκιμαστική περίοδος, καθώς ο εργοδοτούμενος μπορεί να απολυθεί ή να παραιτηθεί χωρίς να πρέπει να δοθεί από τον εργοδότη ή από τον ίδιο προειδοποίηση.

Ακόμη, ο εργοδότης έχει την υποχρέωση αν του ζητηθεί να δώσει γραπτή επιστολή στον εργοδοτούμενο στην οποία να αναφέρεται η περίοδος απασχόλησης του εργοδοτουμένου και τα καθήκοντα της θέσης του.

Τι δικαιούσαι να πληρωθείς όταν σε απολύσουν

Εργοδοτούμενος του οποίου έχουν τερματιστεί οι υπηρεσίες του, δικαιούται πληρωμές για όλα τα δεδουλευμένα του μέχρι την τελευταία μέρα της απασχόλησης του,  την αναλογία της ετήσιας άδειας πλην των ημερών που έχει πάρει εντός του έτους (σημειώνεται ότι ο εργοδοτούμενος μπορεί να διεκδικήσει συσσωρευμένη άδεια μέχρι και 2 χρόνων εκτός εάν υπάρχει άλλη πρακτική στην εταιρεία), την αναλογία 13ου η/και 14ου μισθού όταν υπάρχει συμφωνία ή πρακτική για καταβολή αναλογίας και το ταμείο προνοίας όπου υπάρχει και ανάλογα με το τι προνοεί το καταστατικό κάθε Ταμείου.

Εν τω μεταξύ ο εργοδότης δικαιούται να ζητήσει από τον εργοδοτούμενο του να μην εργαστεί κατά τη διάρκεια της προειδοποίησης, πληρώνοντας τον όμως για όλη την περίοδο προειδοποίησης του.

Επιπλέον, σημειώνεται ότι για την προαναφερθείσα περίοδο όπου εργοδοτούμενος πληρώνεται την προειδοποίηση αλλά δεν την εργάζεται, δεν δικαιούται οποιαδήποτε ωφελήματα περιλαμβανομένου 13ου ή και 14ου μισθού. 
 
Άδεια ασθενείας

Στην περίπτωση που απουσιάζεις με άδεια ασθενείας μέχρι 12 μήνες, απαγορεύεται κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής συν το ¼ του χρόνου της περιόδου που απουσίαζες να σε απολύσουν..

Για παράδειγμα, αν ένας εργαζόμενος απουσιάζει με άδεια ασθενείας για 8 μήνες, τότε ο εργοδότης δεν μπορεί να τον απολύσει για περίοδο 10 μηνών από την έναρξη της άδειας ασθενείας.

Αφορά τους γονείς

Όπως αναφέρεται στις πληροφορίες του Υπουργείο Εργασίας, απαγορεύεται σε κάθε εργοδότη να τερματίζει την απασχόληση εργοδοτουμένου, ή να δίνει προειδοποίηση για τερματισμό κατά τη χρονική περίοδο που αρχίζει από τη στιγμή της υποβολής της αίτησης για λήψη γονικής άδειας και που λήγει με το τέλος της άδειας αυτής. 
Επίσης, απαγορεύεται σε εργοδότη να δίνει προειδοποίηση τερματισμού που να εκπνέει κατά τη διάρκεια της πιο πάνω περιόδου, ή κατά τη διάρκεια απουσίας για λόγους ανωτέρας βίας.

Υπάρχουν όμως και οι δικλείδες ασφαλείας για τον εργοδότη καθώς μπορεί να δώσει προειδοποίηση για τερματισμό της απασχόλησης ή να τερματίσει την απασχόληση κατά τις πιο πάνω περιόδους μόνο αν ο εργοδοτούμενος είναι ένοχος σοβαρού παραπτώματος ή συμπεριφοράς η οποία δικαιολογεί τη ρήξη της σχέσης εργοδότησης, αν η σχετική επιχείρηση έπαψε να λειτουργεί, ή. αν η περίοδος διάρκειας της σύμβασης εργασίας έχει λήξει.

Τέλος, ο νόμος πάντως προνοεί περιπτώσεις κατά τις οποίες ο εργοδότης δεν υποχρεούται να δώσει προειδοποίηση σε εργαζόμενο για απόλυση και αυτές είναι όταν:

• Η διαγωγή του εργοδοτούμενου είναι τέτοια που καθιστά σαφές ότι η σχέση εργοδότη και εργοδοτούμενου δεν μπορεί να συνεχιστεί,

• Διαπράχθηκε σοβαρό παράπτωμα από μέρους του εργοδοτουμένου στην εκτέλεση των καθηκόντων του,

• Διαπράχθηκε ποινικό αδίκημα από μέρους του εργοδοτούμενου στην εκτέλεση των καθηκόντων του, χωρίς τη συγκατάθεση του εργοδότη,

• Η διαγωγή του εργοδοτουμένου κατά το χρόνο εκτέλεσης των καθηκόντων του ήταν απρεπής ,

• Διαπράχθηκε σοβαρή ή επαναλαμβανόμενη παραβίαση ή παραγνώριση κανονισμών εργασίας ή άλλων κανονισμών σε σχέση με την απασχόληση.

Οι όροι εργοδότησης και γιατί τους χρειάζεσαι
Αποχωρώντας από την εργασία σου και σε περίπτωση που δεν μπόρεσες να διεκδικήσεις τα δικαιώματα σου θα ήταν καλό πριν υπογράψεις για την επόμενη σου εργασία να είσαι πιο προετοιμασμένος.

Αυτή τη φορά, για να ξέρεις τι μπορείς να διεκδικήσεις είτε ως εργαζόμενος, αλλά και ως εργοδότης θα ήταν προτιμότερο να έχεις γραπτώς τους βασικούς όρους ενος της σύμβασης ή της σχέσης εργασίας, είτε με γραπτή επιστολή η οποία να παραπέμπει σε συλλογική σύμβαση εργασίας εκεί όπου υπάρχει, ή με επιστολή πρόσληψης ή με άλλο έγγραφο, υπογεγραμμένο από τον εργοδότη, το αργότερο σε ένα μήνα από την έναρξη της εργασίας.

Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζεις πως ένας εργοδότης είναι υποχρεωμένος να παρέχει γραπτή ενημέρωση στον εργοδοτούμενο για τους όρους εργοδότησης του.

Συγκεκριμένα στην γραπτή ενημέρωση αναφέρονται τα εξής:

• τη θέση ή την ειδικότητα του εργοδοτούμενου,

• το βαθμό του, την κατηγορία της απασχόλησης καθώς και το αντικείμενο εργασίας του,

• την ημερομηνία έναρξης της σύμβασης ή της σχέσης εργασίας και την προβλεπόμενη διάρκεια της αν πρόκειται για εργασία ορισμένου χρόνου,

• την αναφορά σε τυχόν συλλογικές συμβάσεις που διέπουν τους όρους ή και τις συνθήκες εργασίας του εργοδοτουμένου.

• Μαζί με τα πιο πάνω πρέπει να συμπεριλαμβάνονται και τα πιο κάτω στοιχεία για τα οποία όμως μπορεί να γίνεται παραπομπή σε αντίστοιχη νομοθεσία ή συλλογική σύμβαση όπου υπάρχει:

• η διάρκεια της άδειας με απολαβές που δικαιούται ο εργοδοτούμενος, καθώς και ο τρόπος και χρόνος χορήγησης της,

• η προειδοποίηση που πρέπει να τηρούν ο εργοδότης και ο εργοδοτούμενος σε περίπτωση τερματισμού της σύμβασης ή της σχέσης εργασίας με καταγγελία,

• όλες οι αποδοχές που δικαιούται ο εργοδοτούμενος και η περιοδικότητα καταβολής της αμοιβής του,

• η διάρκεια της κανονικής ημερήσιας ή εβδομαδιαίας απασχόλησης του.

Οποιοσδήποτε από τους πιο πάνω όρους εργοδότησης δεν μπορεί να είναι δυσμενέστερος για τον εργοδοτούμενο από ό,τι προνοεί τυχόν σχετική νομοθεσία.

Διαφορετική ενέργεια, ίδιο αποτέλεσμα

Εν κατακλείδι, ενώ οι  λέξεις «παραίτηση» και «απόλυση»  έχουν διαφορετική σημασία, ως ενέργειες παράγουν το ίδιο αποτέλεσμα.

Το σημαντικό είναι αποχωρώντας να μπορείς να διεκδικήσεις τα δικαιώματα σου είτε είσαι ο εργαζόμενος ή όταν είσαι ο εργοδότης να ξέρεις τι μπορείς να απαιτήσεις από τον εργαζόμενο.

Αξίζει να σημειωθεί πως σε περίπτωση που είσαι ο εργοδοτούμενος και θεωρείς ότι η απόλυση σου ήταν παράνομη, μπορεί να προσφύγεις στο Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών για αποζημίωση όπως και στην περίπτωση που δεν δοθεί η ελάχιστη προειδοποίηση από τον αποχωρήσαντα, ο εργοδότης μπορεί να μελετήσει επίσης το ενδεχόμενο να προσφύγει στο Επαρχιακό Δικαστήριο για να διεκδικήσει αποζημίωση.