Πλήρωναν πάνω από τα διπλά οι επενδυτές για μία κατοικία στην Κύπρο

Πέραν του 200% της πραγματικής αξίας των επενδύσεων φαίνεται να κατέβαλαν στις πλείστες περιπτώσεις οι πολιτογραφηθέντες επενδυτές, διαπιστώνει η Τριμελής Επιτροπής για τον έλεγχο των προσώπων που πολιτογραφήθηκαν στα πλαίσια του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, εντοπίζοντας υπεραξία, ιδιαίτερα όσον αφορά την αγορά μόνιμης κατοικίας.

Σύμφωνα με την Έκθεση της Επιτροπής, αν και σε μία ελεύθερη οικονομία οι τιμές καθορίζονται από την προσφορά και τη ζήτηση, σε αυτή την περίπτωση, όμως, όπου οι πάροχοι υπηρεσιών/promoters των αιτήσεων ήταν σε πολλές περιπτώσεις οι ίδιοι που πρόσφεραν τις ευκαιρίες επένδυσης (ή αν δεν ήταν οι ίδιοι συνεργάζονταν στενά με αυτούς, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο ίδιος πάροχος υπηρεσιών (promoter) φαίνεται πάντα να προωθούσε επενδύσεις από τον ίδιο developer), οι τιμές των «επενδύσεων» φαίνεται να καθορίζονται σε τεχνητά επίπεδα για να ικανοποιηθούν τα κριτήρια του επενδυτικού προγράμματος, ασχέτως της εκτίμησης της πραγματικής αξίας του ακινήτου από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας.

Αυτό το φαινόμενο, τονίζει η Επιτροπή, φαίνεται να συνέβαλε στη δημιουργία μακροοικονομικών στρεβλώσεων/ανισορροπιών, οι οποίες θα έπρεπε να προβληματίσουν.

Εξάλλου, υπογραμμίζεται ότι με βάση τα στοιχεία ενώπιον της Τριμελούς Επιτροπής, το Υπουργείο Οικονομικών, κατά τον έλεγχο των επενδύσεων, δεν φαίνεται να διερευνούσε κατά πόσον το ποσό της επένδυσης ανταποκρινόταν στην πραγματική αξία αυτής. «Τα κριτήρια του προγράμματος μέχρι το 2016 δεν προνοούσαν για τη διενέργεια εκτίμησης επί της αξίας της επένδυσης. Με τροποποίηση των κριτηρίων το 2016 δόθηκε διακριτική ευχέρεια στο Υπουργείο Οικονομικών να ζητά εκτίμηση από εγκεκριμένους εκτιμητές», διευκρινίζεται σχετικά, ενώ σημειώνεται ότι δεν εντοπίστηκε καμία πληροφορία στους φακέλους κατά πόσον ασκήθηκε ποτέ αυτή η διακριτική ευχέρεια.

Έδωσε €2.250.000 αντί €935.000
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, σε μία περίπτωση, ο επενδυτής προέβη σε αγορά αριθμού ακινήτων για το ποσό των €2.250.000, ενώ η εκτιμημένη αξία με βάση το Κτηματολόγιο για τα εν λόγω ακίνητα ήταν €935.000 (240% υπερεκτίμηση).

Σε άλλη περίπτωση, ο επενδυτής αγόρασε κατοικία αξίας €5.500.000 σε τεμάχιο, το οποίο το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας δείχνει εκτιμημένη αξία €800.000.

Λανθασμένη απόφαση σε δύο περιπτώσεις για οικονομικό κριτήριο
Σε δύο περιπτώσεις δεν φαίνεται να ικανοποιήθηκε το οικονομικό κριτήριο του σχεδίου. Συγκεκριμένα, δύο επενδυτές υπέβαλαν αίτηση για πολιτογράφηση, η οποία ενώ αρχικά κατέληξε σε απόρριψη, διότι δεν ικανοποιούνταν τα οικονομικά κριτήρια του σχεδίου τη δεδομένη στιγμή, εντούτοις στη συνέχεια το αίτημά τους εγκρίθηκε, με επανεξέταση της ήδη απορριφθείσας αίτησης μετά από παρέμβαση του τότε Υπουργού Οικονομικών και τη μετέπειτα αλλαγή των κριτηρίων του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (προσθήκη κριτηρίου Α6 στο σχέδιο ημερ. 10 Οκτωβρίου 2011, αρ. απόφ. 72.676).

Ωστόσο, σημειώνει η Επιτροπή, έστω και στην επανεξέταση της αίτησης, λανθασμένα εγκρίθηκε το οικονομικό κριτήριο.

Μόνο μία αίτηση είχε πλήρες βιογραφικό
Μόνο σε μία από τις περιπτώσεις που αξιολογήθηκαν από την Τριμελή Επιτροπή για τον έλεγχο των προσώπων που πολιτογραφήθηκαν στα πλαίσια του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, ο φάκελος περιλάμβανε λεπτομερές βιογραφικό σημείωμα με περιγραφή των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του αιτητή, μαζί με τις τελευταίες οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας, την οποία προέδρευε.

Επισημαίνεται ότι στις περισσότερες περιπτώσεις που αξιολογήθηκαν από την Τριμελή Επιτροπή, το βιογραφικό σημείωμα που συνόδευε την αίτηση του επενδυτή ήταν πολύ γενικό έως και ανύπαρκτο και δεν παρείχε πληροφορίες, ούτως ώστε να μπορεί να αξιολογηθεί επαρκώς η οικονομική ευρωστία του επενδυτή, ούτε παρείχε πειστική εξήγηση γιατί ο επενδυτής είναι σε θέση να καταβάλει περί τα €3 εκατ. για τη διενέργεια επενδύσεων στην Κύπρο. «Το γεγονός αυτό δεν φαίνεται να προβλημάτισε ούτε τους παρόχους υπηρεσιών, ούτε το Υπουργείο Εσωτερικών», αναφέρεται σχετικά.
 
Ως εκ τούτου, από τις πληροφορίες που παρέχονταν στα ελλιπή βιογραφικά σημειώματα ήταν αδύνατο να επαληθευτούν τα στοιχεία που αναφέρονται, αλλά ούτε και να εντοπιστούν οποιαδήποτε ενδεχομένως ψευδή/παραπλανητικά στοιχεία.

Η «chairwoman» που ήταν διευθύντρια σε πολλές εταιρείες
Χαρακτηριστικά, τονίζεται ότι σε μία περίπτωση που εξετάστηκε το βιογραφικό έγραφε γενικά και αόριστα ότι η αιτήτρια ήταν «chairwoman» σε εταιρεία για την οποία, όμως, μετά από έρευνα στο διαδίκτυο, δεν κατέστη δυνατό να εντοπιστεί η οποιαδήποτε πληροφορία.

Στην πραγματικότητα, σημειώνει η Έκθεση, φαίνεται ότι η αιτήτρια κατέχει διευθυντική θέση σε πληθώρα εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη χώρα καταγωγής της, ενώ η ίδια και άλλα μέλη του στενού συγγενικού κύκλου της ουσιαστικά ελέγχουν σημαντικό αριθμό ιδιωτικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην εν λόγω χώρα.
 
Η αιτήτρια, πέρα από την εταιρεία που ανέφερε στο βιογραφικό της, είναι στην πραγματικότητα επικεφαλής πολλών άλλων εταιρειών που ασχολούνται με τον τουρισμό, την υλοτομία και την παροχή υπηρεσιών. Η αναφορά σε μία και μόνο εταιρεία από τις πολλές που ηγείται στο βιογραφικό της, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως παραπλανητική, σύμφωνα με την Έκθεση της Επιτροπής.

Σε μία άλλη περίπτωση που εντοπίζει η Τριμελής Επιτροπή, η αιτήτρια ανέφερε γενικά και αόριστα ότι είναι chairperson σε μία εταιρεία, ενώ στην πραγματικότητα η αιτήτρια και ο σύζυγός της είναι οι ιδιοκτήτες και άλλης εταιρείας που εμπλέκεται σε υπόθεση χρήσης βίας σε υπόθεση αρπαγής ακίνητης περιουσίας στη χώρα καταγωγής τους. Οι πράξεις της εν λόγω εταιρείας (προκειμένου να υλοποιήσει σχέδια ανάπτυξης) είχαν ως αποτέλεσμα την προσωρινή αναστολή της χρηματοδότησης της χώρας καταγωγής τους από τη Διεθνή Τράπεζα (World Bank) και μόνο μετά από διαβεβαιώσεις ότι αποζημιώθηκαν οι πολίτες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους η Διεθνής Τράπεζα επανήλθε.

Σε μία τρίτη περίπτωση, ο σύζυγος της αιτήτριας δήλωσε στο βιογραφικό του ως επάγγελμα γενικά και αόριστα «civil servant». Μετά από σχετικό ερώτημα του Υπουργείου Εσωτερικών και την υποβολή δεύτερου βιογραφικού σημειώματος, προέκυψε ότι από το 1993 ο σύζυγός της διατηρούσε διάφορους πολιτικούς διορισμούς στην κυβέρνηση της χώρας προέλευσής του.

Σε άλλη περίπτωση το βιογραφικό του επενδυτή έγραφε εκ των προτέρων ότι είναι διευθυντής σε εταιρεία, η οποία, όπως φάνηκε εκ των υστέρων ήταν εταιρεία μέσω της οποίας έγινε η επένδυση.

Εισηγείται ρήτρα για μεταβίβαση μόνιμης κατοικίας
Η Τριμελής Επιτροπή αναφέρεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει ασφαλής μηχανισμός ελέγχου που να διασφαλίζει ότι η μόνιμη κατοικία διατηρείται εφ’ όρου ζωής, ως είναι ο σχετικός όρος του προγράμματος, προτείνοντας όπως μελετηθεί ο τρόπος ελέγχου αυτής της υποχρέωσης σε συνεχή βάση.

Η Επιτροπή εισηγείται όπως, σε συνεργασία με το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, μελετηθεί το ενδεχόμενο εφαρμογής απαγορευτικής ρήτρας μεταβίβασης ακινήτου ή/και εμπράγματου βάρους στην ιδιοκτησία, η οποία έχει χρησιμοποιηθεί για ικανοποίηση του όρου μόνιμης κατοικίας στο Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα ή άλλης αντίστοιχης σε αξία μόνιμης κατοικίας.

ΠΗΓΗ: REPORTER