Η Kυρά Σαρακοστή

Ένα έθιμο που έχει σχεδόν χαθεί είναι αυτό της Κυρά Σαρακοστής

Έφτασε η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής.

Ένα έθιμο που έχει σχεδόν χαθεί είναι αυτό της Κυρά Σαρακοστής.
Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ημερολόγιο με το οποίο μετρούσαν τις εβδομάδες της νηστείας της Σαρακοστής.

Η Κυρά Σαρακοστή λειτουργούσε ως ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο το οποίο βοηθούσε «τους παλιούς» να μετρούν τις εβδομάδες που μεσολαβούσαν από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Μεγάλη Εβδομάδα.

Η Κυρά Σαρακοστή στις περισσότερες περιοχές ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά. Απεικόνιζε μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, λόγω προσευχής, χωρίς στόμα, λόγω νηστείας, και με εφτά πόδια που αναπαριστούσαν τις επτά εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.

Όλα αυτά γιατί η περίοδος μέχρι το Πάσχα στην ουσία σημαίνει στροφή στον εσωτερικό μας κόσμο με σκοπό την κάθαρση μέσω της νηστείας, όχι μόνο των τροφών αλλά και των κακών μας συνηθειών. Δεν βλέπουμε δηλαδή, δεν ακούμε και δεν σχολιάζουμε τι κάνουν οι άλλοι, αλλά στρέφουμε την προσοχή μας στην δική μας βελτίωση.

Κάθε Σάββατο, ξεκινώντας από το Σάββατο που ακολουθούσε μετά την Καθαρά Δευτέρα, η Κυρά Σαρακοστή «έχανε» ένα πόδι. Το τελευταίο μάλιστα, το οποίο κοβόταν το μεγάλο Σάββατο, σε κάποιες περιοχές το τοποθετούσαν μέσα στο ψωμί της Ανάστασης (Χριστόψωμο) και σε όποιον τύχαινε, του έφερνε καλή τύχη, κάτι σαν το φλουρί της Βασιλόπιτας δηλαδή.

Σε άλλες περιοχές αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο. Τοποθετούσαν το σύκο μαζί με άλλα, και σε όποιον το έβρισκε θεωρούνταν ότι του έφερνε γούρι.

Πώς θα την φτιάξετε
1. Τυπώστε την κυρία Σαρακοστή που σας αρέσει
2. Κόψτε την φιγούρα της
3. Ζωγραφίστε την
4. Κολλήστε την στο ψυγείο σας

• Στην συνέχεια κάθε Σάββατο κόβετε ένα πόδι μέχρι το Μεγάλο Σάββατο που κόβετε και το τελευταίο.
• Είναι ένας πολύ όμορφος τρόπος για να μάθουν τα παιδιά για την Σαρακοστή και να μετρήσουν τις μέρες μέχρι το Πάσχα.

Η Κυρά Σαρακοστή μπορούσε σε κάποιες περιοχές να μην ήταν φτιαγμένη από χαρτί, αλλά από ζυμάρι.
Το ζυμάρι φτιαχνόταν με αλεύρι, αλάτι και νερό. Η διαδικασία ήταν κι εδώ η ίδια όπως και με την χάρτινη.

Φτιάχνετε με αλατόζυμο, ένα πολύ ωραίο υλικό που λόγο του ότι έχει πάρα πολύ αλάτι δεν χαλάει για πάρα πολύ καιρό – έχει τις ιδιότητες του πηλού ή της πλαστελίνης. 

• Προθερμαίνουμε τον φούρνο μας στους 160° C στον αέρα.
• Βάζουμε τα υλικά για το ζυμάρι σε ένα λεκανάκι και τα ζυμώνουμε μέχρι να γίνει μια ωραία ελαστική ζύμη.
• Πλάθουμε την Κυρά Σαρακοστή με το ζυμάρι φτιάχνοντας το πρόσωπο, το σώμα, τη φούστα,τα πόδια της και μετά τη διακοσμούμε όπως εμείς θέλουμε.
• Τη βάζουμε σε ένα ταψί στο οποίο έχουμε βάλει λαδόκολλα.
• Ψήνουμε για 20-30 λεπτά. 
  Μας ενδιαφέρει να στεγνώσει και όχι να ψηθεί.

Πρόκειται για μια πολύ εύκολη ζύμη η οποία για να φτιαχτεί μπορεί να θέλει να προσθέσουμε και λίγο ακόμα νερό το οποίο βάζουμε προσεκτικά και λίγο-λίγο.
Δεν τρώγεται!  

Mια παραλλαγή του εθίμου της Κυράς Σαρακοστής είναι φτιαγμένη από πανί και γεμισμένη με πούπουλα.

Για την Κυρά Σαρακοστή έχουν γραφτεί και οι εξής στίχοι:

Την Κυρά Σαρακοστή
που είναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν
με αλεύρι και νερό!

Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι της σταυρό
και το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό!
 

Και μετρούσαν τις ημέρες
με τα πόδια της τα εφτά
κόβαν ένα τη βδομάδα,
μέχρι να ρθει η Πασχαλιά!

Καλό αγώνα λοιπόν και ... καλή Σαρακοστή!